Wat is borstkanker?
op 70.468 kankerdiagnoses in 2018
Borstkanker is een kwaadaardig gezwel in de borst. Als het gezwel niet wordt verwijderd of bestraald, zullen de kankercellen steeds verder doordringen in het gezonde borstweefsel. De kans bestaat ook dat kankercellen zich verspreiden, onder andere via het lymfestelsel. Dat lymfestelsel speelt een belangrijke rol bij de productie van afweerstoffen tegen ziekteverwekkers. Het bestaat uit lymfevaten en lymfeklieren of lymfeknopen. De meeste lymfevaten in de borst leiden naar lymfeklieren in de oksel. Als borstkankercellen de lymfeklieren onder de arm bereiken, kunnen ze verder groeien en zich van daaruit verder uitzaaien. Ook via het bloed kunnen kankercellen zich verspreiden.
De Stichting Kankerregister registreerde in 2018 in België 10.905 nieuwe gevallen van borstkanker bij vrouwen. Borstkanker is daarmee de meest voorkomende kanker bij vrouwen. Ook mannen kunnen borstkanker krijgen: in 2018 kregen in ons land 104 mannen de diagnose borstkanker. Het risico op borstkanker is voor een vrouw echter ongeveer 100 keer groter dan voor een man.
Kunt u borstkanker voorkomen?
- U kunt niet vermijden dat u mogelijk kanker krijgt, maar u kunt wel een en ander doen om het risico op de ziekte te verkleinen: niet roken, verstandig omgaan met de zon, uw consumptie van alcohol matigen en gezond eten en bewegen. Lees hier meer over kanker voorkomen. Ook andere mogelijke kankerverwekkende stoffen komen aan bod: asbest, fijn stof, hormoonverstorende stoffen ...
- Het bevolkingsonderzoek naar borstkanker voor vrouwen van 50 tot 69 jaar, of vroege opsporing van borstkanker voor vrouwen uit verschillende leeftijdsgroepen
Onderzoeken en diagnose van borstkanker
Als een vrouw iets abnormaals voelt of ziet aan haar borst, als de arts een knobbeltje ontdekt of als er bij het bevolkingsonderzoek naar borstkanker afwijkingen worden vastgesteld, zal verder onderzoek wellicht nodig zijn. De arts kan dan een diagnostische mammografie laten uitvoeren (röntgenfoto van de borst), al dan niet gecombineerd met een echografie (onderzoek met geluidsgolven).
Als er op de mammografie een afwijking wordt vastgesteld, kan er een punctie volgen (opzuigen van cellen met een lange, dunne naald) en/of een naaldbiopsie. Bij een naaldbiopsie wordt na plaatselijke verdoving met een dikkere naald een stukje weefsel uit het te onderzoeken gebied genomen en nadien onderzocht in het laboratorium. Aan de hand daarvan kan worden vastgesteld of het gevonden letsel goed- of kwaadaardig is.
Als de diagnose borstkanker valt, kunnen nog andere onderzoeken volgen om te zien of er mogelijk uitzaaiingen zijn elders in het lichaam:
- een echografie van de oksel: als er afwijkingen worden vastgesteld, worden met een fijne naald cellen uit de klier afgenomen voor onderzoek onder de microscoop,
- een CT-scan of computertomografie: zeer gedetailleerde röntgenfoto's van het lichaam,
- een MR-scan of MRI (magnetic resonance imaging): een scan waarbij een magnetisch veld wordt opgewekt waarmee beelden van het inwendige van het lichaam gemaakt worden,
- een botscan of isotopenscan: onderzoek na inspuiting met een licht radioactieve stof om te zien of er uitzaaiingen in het bot zijn,
- een echografie van de lever,
- een radiografie van borstkas en de wervelkolom.
Stadia van borstkanker
Aan de hand van de hierboven beschreven onderzoeken kan de arts het stadium van de ziekte vaststellen: dat is de mate waarin de ziekte zich in het lichaam heeft uitgebreid. Voor borstkanker onderscheiden we vier stadia. Ze worden aangeduid met Romeinse cijfers van I (beginstadium) tot en met IV (vergevorderd stadium).
Behandelingen
De behandeling van borstkanker wordt besproken en gepland in een multidisciplinair overleg waarbij artsen van verschillende specialismen betrokken zijn. Voor de behandelingskeuze houden de artsen rekening met de grootte van de tumor, de eventuele doorgroei van de tumor in het omringende weefsel, de eventuele aanwezigheid van uitzaaiingen in de lymfeklieren en/of organen elders in het lichaam, met de biologische kenmerken van de tumor en de algemene conditie en leeftijd van de patiënt.
De meest voorkomende behandelingen van borstkanker zijn een operatie (chirurgie), bestraling (radiotherapie), een behandeling met medicijnen (chemotherapie), hormoontherapie of doelgerichte therapie. Het behandelend artsenteam zal meestal een combinatie van deze verschillende methoden adviseren, afhankelijk van de aard en locatie van de tumor, de uitgebreidheid, de algemene conditie en de leeftijd van de patiënt.
Soms zijn er meerdere behandelingsopties mogelijk. Aarzel in dat geval niet uitvoerig vragen te stellen over de voor- en nadelen van de verschillende keuzemogelijkheden.
Lotgenotengroepen
Veelgestelde vragen
- Wat is een mammotoom?
- Wat is de MammaPrint en voor wie is dat bedoeld?
- Waarom wordt een op maat gemaakte armkous met handje niet terugbetaald?
- Sinds ik Nolvadex gebruik, heb ik slaapproblemen. Wat kan ik doen?
- 4.564,63 euro: is een borstreconstructie echt zo duur?
- Kan ik iets doen aan de spier- en gewrichtspijn door Arimidex?
- Wat met seksualiteit na een borstkankerbehandeling?
- Wat kost een borstprothese?
- Kan ik tamoxifen (Nolvadex) langer dan vijf jaar terugbetaald krijgen?
- Waar vind ik een aangepaste beha?