Wat is borstkanker?
op 71.651 kankerdiagnoses in 2019
Borstkanker is een kwaadaardige tumor in de borst. Als de tumor niet wordt behandeld, zullen de kankercellen steeds verder doordringen in het gezonde borstweefsel. De kans bestaat ook dat kankercellen zich verder verspreiden, onder andere via het lymfestelsel. Dat lymfestelsel speelt een belangrijke rol bij de productie van afweerstoffen tegen ziekteverwekkers. Het bestaat uit lymfevaten en lymfeklieren of lymfeknopen. De meeste lymfevaten in de borst leiden naar lymfeklieren in de oksel. Als borstkankercellen de lymfeklieren onder de arm bereiken, kunnen ze verder groeien en zich van daaruit verder uitzaaien. Ook via het bloed kunnen kankercellen zich verspreiden.
De Stichting Kankerregister registreerde in 2019 in België 10.962 nieuwe gevallen van borstkanker bij vrouwen. Borstkanker is daarmee de meest voorkomende kanker bij vrouwen. Ook mannen kunnen borstkanker krijgen: in 2019 kregen in ons land 95 mannen de diagnose borstkanker. Het risico op borstkanker is voor een vrouw echter ongeveer 100 keer groter dan voor een man.
Kunt u borstkanker voorkomen?
- U kunt niet vermijden dat u mogelijk kanker krijgt, maar u kunt wel een en ander doen om het risico op de ziekte te verkleinen: niet roken, verstandig omgaan met de zon, uw consumptie van alcohol matigen en gezond eten en bewegen. Lees hier meer over kanker voorkomen. Ook andere mogelijke kankerverwekkende stoffen komen aan bod: asbest, fijn stof, hormoonverstorende stoffen ...
- Het bevolkingsonderzoek naar borstkanker voor vrouwen van 50 tot 69 jaar, of vroege opsporing van borstkanker voor vrouwen uit verschillende leeftijdsgroepen
Onderzoeken en diagnose van borstkanker
Als een vrouw iets abnormaals voelt of ziet aan haar borst, als de arts een knobbeltje ontdekt of als er bij het bevolkingsonderzoek naar borstkanker afwijkingen worden vastgesteld, zal verder onderzoek wellicht nodig zijn. De arts kan dan een diagnostische mammografie laten uitvoeren (röntgenfoto van de borst), al dan niet gecombineerd met een echografie (onderzoek met geluidsgolven).
Als er op de mammografie of echografie een verdacht letsel wordt vastgesteld, volgt er een naaldbiopsie. Hierbij wordt na plaatselijke verdoving met een dikke naald een stukje weefsel genomen en onder de microscoop onderzocht in het laboratorium. Aan de hand daarvan kan worden vastgesteld of het gevonden letsel goed- of kwaadaardig is.
Als de diagnose borstkanker valt, kunnen nog andere onderzoeken volgen om de uitgebreidheid van de tumor te bepalen en na te gaan of er uitzaaiingen zijn elders in het lichaam:
- een echografie van de klierstreken rond de borst (o.a. okselklieren): als er een verdachte klier wordt vastgesteld, worden met een fijne naald cellen uit de klier opgezogen voor onderzoek onder de microscoop;
- een MR-scan of MRI (magnetic resonance imaging): een scan waarbij een magnetisch veld wordt opgewekt waarmee zeer gedetailleerde beelden van het lichaam gemaakt worden;
- een bloedname (o.a. om tumormerkers voor borstkanker op te sporen, dat zijn stoffen die het lichaam maakt als reactie op borstkanker of die door de kanker zelf gemaakt worden);
- een echografie van de lever;
- een radiografie van de borstkas;
- een botscan of isotopenscan: onderzoek na inspuiting met een licht radioactieve stof om na te gaan of er uitzaaiingen in het bot zijn;
- een CT-scan (computertomografie): met röntgenstralen worden doorsneden van het lichaam genomen;
- een PET-scan (positron emission tomography): er wordt een kleine hoeveelheid licht radioactieve vloeistof ingespoten om cellen met verhoogde stofwisseling (kanker- of ontstekingscellen) overal in het lichaam zichtbaar te maken op foto.
Stadia van borstkanker
Aan de hand van de hierboven beschreven onderzoeken kan de arts het stadium van de ziekte vaststellen: dat is de mate waarin de ziekte zich in het lichaam heeft uitgebreid. Voor borstkanker onderscheiden we vier stadia. Ze worden aangeduid met Romeinse cijfers van I (beginstadium) tot en met IV (uitgezaaide borstkanker).
Behandelingen
De behandeling van borstkanker wordt besproken en gepland in een overleg waarbij specialisten van verschillende disciplines en idealiter ook de huisarts betrokken zijn (multidisciplinair overleg of MOC). Dat team van artsen houdt voor de keuze van de behandeling vooral rekening met de grootte van de tumor, de eventuele doorgroei van de tumor in het omringende weefsel, de eventuele aanwezigheid van uitzaaiingen in de lymfeklieren en/of organen elders in het lichaam, met de biologische kenmerken van de tumor en de algemene conditie en leeftijd van de patiënt.
De behandeling van borstkanker kan bestaan uit een ingreep of operatie (chirurgie), bestraling (radiotherapie) of een behandeling met medicijnen. Er zijn verschillende soorten geneesmiddelen beschikbaar voor de behandeling van borstkanker, namelijk chemotherapie, doelgerichte therapie, hormoontherapie en immuuntherapie. Het behandelend artsenteam zal meestal een combinatie van deze verschillende methoden adviseren, afhankelijk van de aard en locatie van de tumor, de uitgebreidheid, de algemene conditie en de leeftijd van de patiënt.
Soms zijn er verschillende behandelingen of combinaties van behandelingen mogelijk. Aarzel niet uw arts vragen te stellen over de keuzemogelijkheden en over de bijwerkingen van de verschillende behandelingen. Bij twijfel kan ook een tweede mening van een andere specialist verhelderend en nuttig zijn.
Het is aangeraden om naar een ziekenhuis gaat dat over voldoende ervaring en expertise beschikt om borstkanker te behandelen. Als u kiest voor een erkende borstkliniek, mag u gerust zijn dat die voorwaarde is vervuld. U vindt de lijst van de erkende borstklinieken in Vlaanderen op borstkanker-vlaanderen.be.
Lotgenotengroepen
Veelgestelde vragen
- Wat kost een borstprothese?
- Erfelijkheid en kanker. Mijn moeder heeft borstkanker gehad. Moet ik mij laten onderzoeken?
- 4.564,63 euro: is een borstreconstructie echt zo duur?
- Kan ik iets doen aan de spier- en gewrichtspijn door Arimidex?
- Wat met seksualiteit na een borstkankerbehandeling?
- Kan ik tamoxifen (Nolvadex) langer dan vijf jaar terugbetaald krijgen?
- Waar vind ik een aangepaste beha?
- Wat is de MammaPrint en voor wie is dat bedoeld?
- Kan Arimidex osteoporose veroorzaken?
- Heeft mijn moeder er belang bij om zich te laten behandelen in een 'borstkliniek'?