Journalist en milieuactivist George Monbiot

‘Net voor ik mijn diagnose kreeg, had ik nog een vrouw geïnterviewd van wie de zus vijfentwintig jaar geleden overleden was aan borstkanker. Zij voerde als een van de eersten in Groot-Brittannië actie om meer aandacht te vragen voor de ziekte. Het lijkt nu haast onvoorstelbaar maar borstkanker was toen nog een taboeonderwerp, een vreselijk geheim waarover je niet mocht praten. Toen ik hoorde dat ik zelf kanker had, wist ik het zeker: ik word niet zoals die vrouw, ik wil niet zwijgen.’

Vroege diagnose

‘De tumor is ontdekt toen ik in december 2017 een infectie aan de urinewegen kreeg. Ik had hoge koorts en was zo ziek dat ik niet uit bed kon komen. De arts die op huisbezoek kwam, was toevallig van West-Afrikaanse afkomst en dat is wellicht mijn redding geweest. In West-Afrika komt prostaatkanker twee keer zoveel voor als in het Westen. Hij vond meteen dat er iets niet klopte en verwees me door voor verder onderzoek.’

‘Al snel bleek dat mijn PSA-waarden veel te hoog waren. Een MRI-scan en een biopsie bevestigden kort daarop dat ik wel degelijk prostaatkanker had. Ik heb het geluk gehad dat de diagnose erg snel kwam, de kanker was nog niet uitgezaaid. Er waren verschillende behandelmogelijkheden. Na me goed geïnformeerd te hebben, besliste ik om me te laten opereren.’

Pijnlijke details

‘Nog voor mijn operatie begon ik te schrijven over mijn ziekte. Dat was helemaal niet moeilijk. Meer nog, ik zou het moeilijker gevonden hebben om erover te zwijgen. Erover schrijven en praten maakt de ziekte normaler, minder angstaanjagend. Ik begin er vaak zelf over, bijvoorbeeld als ik op de trein met iemand aan de praat raak. Wat me enorm meevalt, is dat de meeste mensen echt wel openstaan voor een gesprek over kanker. Dat was vroeger wel anders, als ik terugdenk aan wat de borstkankeractiviste me vertelde over haar strijd twintig jaar geleden.’

‘Ik probeer over mijn ziekte te praten zonder te dramatiseren, als een fact of life. Daarbij schuw ik de pijnlijke details niet, zoals erectieproblemen of hardnekkige constipatie die ik ondervond na mijn operatie. Mede door mijn openhartigheid ben ik nooit bang of ongerust geweest nadat ik mijn diagnose kreeg. Dat merkten ze zelfs in het ziekenhuis. Toen ze voor de operatie mijn bloeddruk namen, merkte de verpleger verbaasd op: “U hebt blijkbaar niet echt veel stress in uw leven”.’

‘Ik heb voor mezelf enkele regels bedacht om mentaal sterk te blijven. Je leven niet laten regeren door angst, is een boodschap die ik mezelf dagelijks inprent. Zo mogelijk nog belangrijker is er geregeld bij stilstaan hoeveel erger het had kunnen zijn. Ik prijs mezelf gelukkig dat de kanker vroeg ontdekt is, dat ik omringd word door liefdevolle familie en vrienden, en dat ik kan rekenen op prima, betaalbare gezondheidszorg. In de Verenigde Staten was ik nu al failliet en had ik mijn huis moeten verkopen.’

Gat in ons leven

‘Op mijn reizen door Afrika en Zuid-Amerika valt het me altijd op hoe anders mensen daar omgaan met de dood. Daar maakt hij deel uit van het leven. Maar hier in West-Europa stoppen we hem weg. Er wordt niet over gepraat en daardoor dragen we hem ons hele leven achter ons aan, als een schaduw. Misschien is het dat wat ons tot almaar meer consumeren drijft. De dood slaat een gat in ons leven dat we met alle macht willen dichtplakken door zo veel mogelijk spullen rond ons heen te verzamelen, wat ook nog eens slecht is voor de planeet. Door ons levenseinde te negeren, bereiden we er ons ook niet op voor. We blijven maar doorgaan tot de dood ons komt halen, zonder er enige controle over te hebben. Ik heb veel vrienden verloren aan langdurige ziekten die hen vreselijk deden aftakelen. Dat wil ik zelf niet meemaken, ik wil zelf kiezen hoe en wanneer ik ga.’

Beperkte tijd

‘Kanker hebben, heeft me niet alleen doen stilstaan bij mijn levenseinde, maar ook bij de rest van mijn leven. Zo’n ziekte herinnert je eraan dat onze tijd op aarde beperkt is. Ik let er nu nog meer dan vroeger op om ‘m niet te verspillen, ik wil alleen met belangrijke dingen bezig zijn. Voor ik aan een artikel of een boek begin, stel ik me altijd eerst de vraag of ik er een bijdrage mee lever om de wereld beter te maken. Dat is wat mij voortstuwt.’