Kanker en erfelijkheid: BRCA

Vrouwen die drager zijn van een afwijking in het BRCA1- of BRCA2-gen lopen een risico van 60 tot 80 procent om ooit borstkanker te krijgen en 20 tot 40 procent om ooit eierstokkanker te krijgen. Om het verschil aan te tonen: vrouwen zonder BRCA-genmutatie hebben een risico van ongeveer 13 procent op borstkanker en van ongeveer 1,5 procent op eierstokkanker. Let wel: niet alle vrouwen met de fout op het BRCA-gen krijgen borst- of eierstokkanker. Dat wijst erop dat verschillende factoren een rol spelen in het proces om kanker te krijgen.

Bij personen met een BRCA2-genmutatie is er ook een licht verhoogd risico op pancreaskanker.

Ook mannen die drager zijn van een afwijking in het BRCA1- of BRCA2-gen kunnen de erfelijke aanleg doorgeven aan hun kinderen. Zij hebben ook een licht verhoogde kans op kanker: mannen met een BRCA2-genmutatie hebben ongeveer 7 procent kans om borstkanker te krijgen en tot 15 procent kans om prostaatkanker te krijgen voor de leeftijd van 65 jaar. Mannen met een BRCA1-mutatie hebben 1 procent kans op borstkanker te krijgen.

Kanker komt veel voor en is meestal niét erfelijk. Maar wie een fout op het BRCA1- of BRCA2-gen erft van zijn ouders, heeft een verhoogd risico op borstkanker of eierstokkanker (zie hierboven). Ook familieleden kunnen dan de aanleg voor de ziekte hebben.  

Je overweegt best een consultatie bij een geneticus als:  

• een familielid een borstkanker-genmutatie zoals BRCA heeft; 
• meerdere eerste- en tweedegraadsverwanten (bijvoorbeeld moeder, zus, grootmoeder) borst- of eierstokkanker hebben; 
• jij of iemand in je familie borstkanker kreeg onder de 40 jaar; 
• jij of iemand in je familie kanker kreeg in beide borsten; 
• in de familie pancreaskanker, prostaatkanker, borstkanker en eierstokkanker in combinatie met elkaar voorkomen; 
• er in je familie een man borstkanker heeft; 
• je een triple-negatieve borstkanker hebt. 

De aanbevelingen voor medische opvolging voor gezonde vrouwen met een verhoogd risico, zijn op dit moment: 

• vanaf 25 jaar: jaarlijkse MRI 
• vanaf 35 jaar: jaarlijkse MRI en jaarlijkse mammografie en/of echografie (met zes maanden tussen de twee onderzoeken)  
• vanaf 65 jaar: jaarlijkse mammografie 

Vragen over kanker in je familie? Bespreek ze met je huisarts of gynaecoloog. Die zal je indien nodig voor genetisch onderzoek en counseling doorverwijzen naar een centrum voor medische genetica.