Mogelijke oorzaken van lymfoedeem

Zijn er bij jou lymfeklieren verwijderd of bestraald? Dan kan dit de afvoer van water en afvalproducten verminderen. Afhankelijk van de plaats waar de lymfeklieren zijn verwijderd of beschadigd, kan het lymfevocht zich ophopen in:

• arm (lymfeklieren in de oksel)
• borst (lymfeklieren in de oksel of achter het borstbeen of sleutelbeen)
• been (lymfeklieren in de liezen/onder in het bekken)
• buikwand (lymfeklieren onder in het bekken)
• schaamstreek (lymfeklieren in de liezen)
• penis en scrotum (lymfeklieren in de liezen)
• gezicht en hals (lymfeklieren in de hals)

Een operatie en bestraling kunnen los van elkaar lymfoedeem veroorzaken. Het risico op lymfoedeem is groter wanneer je in een lymfegebied zowel wordt geopereerd als bestraald.

Lymfoedeem kan zich snel na de behandeling ontwikkelen, maar ook nog jaren daarna. Hoe langer de operatie of bestraling geleden is, hoe kleiner de kans is dat je nog lymfoedeem ontwikkelt.

Lymfoedeem kan ontstaan doordat de tumor doorgroeit in of rond de lymfeklieren. Een melanoom kan bijvoorbeeld doorgroeien tot in het lymfegebied. Bij onder andere lymfeklierkanker, borstkanker en baarmoederhalskanker kan de tumor zo groot zijn, dat dit de afvoer van lymfevocht belemmert.

Lymfoedeem kan ook ontstaan door uitzaaiingen van kanker die het lymfesysteem beschadigen en ‘verstoppen’. Het is daarom belangrijk om de oorzaak van lymfoedeem te onderzoeken.

Lymfoedeem kan ontstaan door (een combinatie) van meerdere factoren. Zo zijn overgewicht en verminderde lichaamsbeweging duidelijke risicofactoren op het ontwikkelen of verergeren van lymfoedeem. Verder kan een infectie een eerste aanleiding zijn voor de ontwikkeling van lymfoedeem en nieuwe lymfevaten stukmaken. Verder worden sommige personen geboren met een minder goed werkend lymfestelsel.

Als je al lymfoedeem had door andere oorzaken, kan (de behandeling van) kanker de klachten verergeren, of er kunnen nieuwe klachten ontstaan.