Oorzaken van kanker

Een gezond lichaam blijft gezond door een hele reeks mechanismen die zeer harmonieus samenwerken. In veel gevallen mogen er gerust één of twee van die mechanismen wegvallen of gestoord worden, er blijven er nog voldoende andere over om te voorkomen dat er iets ernstig misloopt, zoals het ontstaan van kanker. Met andere woorden: er bestaat niet zoiets als ‘de’ oorzaak van kanker.

Van sommige soorten kanker (bijv. lymfeklierkanker, hersentumoren …) is nog maar weinig bekend over de oorzaken. Van andere (bijv. longkanker, keelkanker, leverkanker …) is wel geweten welke factoren het risico op dat soort kanker vergroten, maar dat betekent nog niet dat iedereen die aan die risicofactoren wordt blootgesteld, dat soort kanker krijgt.

Fouten in het DNA

Kanker ontstaat door een mutatie in het erfelijk materiaal (DNA) dat de celdeling regelt. In zeldzame gevallen is zo’n gendefect erfelijk. Maar meestal ontstaan gendefecten toevallig. Soms leiden aangeboren fouten in het DNA snel en tamelijk onafhankelijk van elkaar tot kanker, in andere gevallen zijn deze fouten maar een van vele factoren die samen aanwezig moeten zijn om kanker te ontwikkelen.

Verzwakt immuunsysteem

Ook onze natuurlijke weerstand, ons immuunsysteem, kan een rol spelen. Dat immuunsysteem zorgt ervoor dat alle lichaamsvreemde stoffen (bijv. bacteriën, virussen, splinters en andere vreemde voorwerpen) aangevallen worden en vernietigd of geneutraliseerd. Wie een verzwakt immuunsysteem heeft, kán vatbaarder zijn voor sommige kankers. Dat geldt bijvoorbeeld voor mensen die een donororgaan (bijv. lever, nier) kregen. Deze patiënten nemen medicijnen om afstotingsverschijnselen te verminderen, maar die medicijnen verzwakken ook het immuunsysteem. Mensen met een donororgaan blijken een licht verhoogd risico te vertonen om een nieuwe kanker te ontwikkelen.

Virussen en bacteriën

Sommige soorten kanker worden veroorzaakt door een virus dat het DNA beschadigt. Virussen veroorzaken celschade doordat ze hun eigen genetisch materiaal inspuiten in onze cellen en de macht proberen over te nemen. Heel uitzonderlijk wordt kanker veroorzaakt door een bacterie.

Straling, schadelijke stoffen en ongezonde levensstijl

Wie regelmatig blootstaat aan straling (röntgenstraling, radioactieve straling ...) uv-straling en stoffen die de gezondheid schaden (bijv. tabaksrook, radon, hormoonverstorende stoffen, bepaalde chemische stoffen, asbest, fijn stof, houtstof …) loopt een verhoogd risico op bepaalde types kanker.

Een ongezonde levensstijl vergroot het risico op kanker: roken, alcoholgebruik, veel en onbeschermd zonnen, slechte voedingsgewoontes, weinig lichaamsbeweging en overgewicht.

Hormonen

Het lichaam van een vrouw die in de menopauze is, produceert veel minder vrouwelijke hormonen dan in de periode daarvoor. Daardoor kunnen vrouwen in de menopauze klachten ervaren. Een van de mogelijkheden om deze klachten te verlichten, is een behandeling waarbij vrouwelijke hormonen worden voorgeschreven (ook hormoonsubstitutie genoemd). Mits oordeelkundig aangewend, kunnen hormonen op een veilige manier de levenskwaliteit aanzienlijk verbeteren. Hormoonsubstitutie langer dan twee jaar kan in bepaalde gevallen echter het risico op borstkanker licht verhogen. Hormoonsubstitutie vereist daarom een regelmatige opvolging door een arts.

Stel je vraag over kanker

Contacteer de Kankerlijn

Bel 0800 35 445
Nu niet beschikbaar
Ma-vrij 9-12u en 13-17u
Chat met de Kankerlijn
Nu offline Beschikbaar op 01/04/2024 om 09:00
Ma 9-12u
Woe 14-17u en 19:30-22:30u
Laatst aangepast op