Genexpressieprofieltest

Een van de meest geavanceerde manieren om een tumor te karakteriseren, is het geheel of een stuk van de erfelijke informatie van de kankercellen in kaart te brengen. Dat kan gebeuren aan de hand van een genexpressieprofieltest, een test die de activiteit (expressie) van de genen in de tumor onderzoekt. De bekendste is de Mammaprint.

Met nieuwe technologie kan men de expressie van bepaalde genen bepalen. Het genetisch profiel, ook genexpressieprofiel of genprofiel genoemd, kan informatie leveren over het te verwachten effect van de behandeling en over het risico op terugkeer van de ziekte.

Genexpressieprofieltest bij borstkanker

De MammaPrint, ontwikkeld in Europa, is een genexpressieprofieltest die gebruikt wordt bij borstkanker in een vroeg stadium (‘mamma’ is het Latijnse woord voor ‘borst’). De test onderzoekt 70 specifieke genen in de borsttumor en geeft op basis daarvan een indicatie over de aard en de agressiviteit van de tumor. Uit onderzoek is immers gebleken dat een combinatie van deze 70 genen het best kan voorspellen of er later uitzaaiingen of niet komen van de borsttumor.
Oncotype DX is een gelijkaardige test, in Amerika ontwikkeld. Er zijn ook nog andere genexpressieprofieltesten op de markt.

Jouw medisch oncoloog kan normaal goed inschatten of chemotherapie nog nodig is na de operatie. Bij borstkanker in een vroeg stadium is er in sommige gevallen echter twijfel over de winst van chemotherapie. Dankzij een genexpressieprofiel kan voor zulke situaties beter ingeschat worden of een nabehandeling met chemotherapie zinvol is. Niet iedereen die chemotherapie krijgt, heeft daar namelijk baat bij. Tumoren met een laag risico op uitzaaiingen zullen namelijk ook zonder chemotherapie meestal niet terugkomen. Bij agressieve tumoren is er een grotere kans op herval en is een nabehandeling met chemotherapie wel aangewezen om de kans op herval te verminderen.

Kostprijs

Sinds 1 juli 2019 is een genexpressieprofieltest zoals MammaPrint of Oncotype DX terugbetaald voor een specifieke doelgroep van patiënten met borstkanker in een vroeg stadium die behandeld worden in een erkende borstkliniek. Bijkomende voorwaarde is dat de borstkliniek de overeenkomst met het RIZIV daarover heeft ondertekend en deze ook naleeft. De erkende borstklinieken beslissen zelf tijdens een multidisciplinair oncologisch consult (MOC) wie in aanmerking komt voor de gratis tests. Vraag hierover meer uitleg aan je behandelend arts.

Genexpressieprofieltest bij andere soorten kanker

Er wordt volop onderzocht of er ook voor andere soorten kanker een dergelijke test kan ontwikkeld worden.

Met dank aan prof. dr. Hans Wildiers
Laatst aangepast op
Laatst medisch gereviseerd op