Frauke Valcke en zoon

Ondanks Oliviers ziekte proberen we zo normaal mogelijk te leven

Papa heeft kanker - Frauke Valcke over kanker in haar gezin

Uit Leven • Editie 86 • Maart 2020

Omdat ‘Olivier’ te normaal klinkt, noemt Frauke Valcke haar man soms wel eens ‘de held’. Nochtans is normaal doen voor het koppel belangrijk, nu Olivier niet meer kan genezen van speekselklierkanker. Dat streven naar normaliteit hebben ze zelf nodig, maar nog meer doen ze het voor hun kinderen: Elise (9) en Tristan (7). ‘Wij willen dat zij gewoon kind kunnen zijn zoals hun leeftijdsgenootjes.’

Auteur: Liesbet De Vuyst • Fotograaf: Leo De Bock

Stel je vraag over kanker

Contacteer de Kankerlijn

Bel 0800 35 445
Nu beschikbaar
Ma-vrij 9-12u en 13-17u
Chat met de Kankerlijn
Nu offline Beschikbaar op 29/04/2024 om 09:00
Ma 9-12u
Woe 14-17u en 19:30-22:30u

Hoe vertel je kinderen dat papa kanker heeft en ongeneeslijk ziek is? En wat vertel je precies? Het zijn vragen waar Frauke Valcke nu al twee jaar mee worstelt. In 2013 merkte haar man Olivier een verdikking op in zijn hals. ‘Niets om zich zorgen over te maken’, zei de arts in het begin. Het was een goedaardig gezwel: gewoon even verwijderen en dat zou volstaan. Maar dat bleek niet het geval. Twee jaar later kwam het terug. Er volgde weer een operatie en deze keer ook radiotherapie. ‘Toen het gezwel einde 2017 voor een derde keer opdook, bleek het toch niet zo onschuldig als aanvankelijk gedacht’, legt Frauke uit. ‘Olivier had kanker.’

Frauke Valcke en gezin

Communiceren over kanker

‘Olivier onderging verschillende operaties, maar de kanker nestelde zich als een onwelkome gast voorgoed in ons gezin, niet van plan om ooit nog te vertrekken. Eind vorig jaar kreeg mijn man het nieuws dat er ook slechte cellen in de longen en lymfeklieren waren aangetroffen en dat genezen uitgesloten was. Olivier wordt voorlopig niet meer geopereerd, maar krijgt chemotherapie. Het gaat om een levensverlengende behandeling. Maar of levensverlengend nog een kwestie van maanden of van jaren is, weet niemand.’

‘De onvoorspelbaarheid van Oliviers ziekteproces maakt het moeilijk om met onze kinderen te communiceren. Wat vertel je hen over kanker? Hoe vertel je het? Maar vooral vanaf wanneer bereid je kinderen voor op afscheid nemen en op de dood? Een kind ervaart tijd op een andere manier dan een volwassene. Voor ons vliegt een jaar voorbij, voor hen is dat een eeuwigheid.’

Ooit zou het woord kanker toch vallen. De kinderen konden het maar beter uit onze mond horen.

‘Over één ding was Olivier van bij de diagnose duidelijk: het woord kanker wilde hij bewust in het bijzijn van de kinderen mijden. Hij was bang dat ze het met de dood zouden associëren. Olivier verloor als kind zijn moeder aan kanker en Elise en Tristan kennen dat verhaal. Toch wilden we onze kinderen niet onwetend laten. Hoe maak je hen duidelijk dat papa ernstig ziek is zonder hen bang te maken? Ik ging op zoek in bibliotheken, vroeg raad aan het CLB en het ziekenhuis. Maar de info die ik kreeg, volstond niet. Daarom raadpleegden Olivier en ik in 2018 een kinderpsycholoog.’

‘Wat ging er in de hoofden van onze kinderen om? Dat was wat ons vooral bezighield. We wilden voorkomen dat vragen of noden onopgemerkt zouden blijven en later zouden uitmonden in een onverwerkt trauma. De eerste raad die we kregen, was om de term kanker net wel te gebruiken. Ooit zou het woord toch vallen. De kinderen konden het maar beter uit onze mond horen. Een ander advies was om onze gevoelens zeker niet te verstoppen: toon je verdriet aan je kinderen, dan zullen zij het ook voor jullie niet verbergen.’

Het normale leven

‘We hebben onze tranen nooit verborgen voor Elise en Tristan. Toch proberen we ondanks de ziekte een zo normaal mogelijk leven te leiden. Ook daar staat Olivier op. Het is indrukwekkend hoe hij erin slaagt om zich overeind te houden ondanks alles wat hij moet doorstaan. Net daarom vind ik hem een held. Hij blijft leven en werken voor, tijdens en na therapiesessies. Zijn werk is belangrijk. Het is een plaats waar hij de ziekte kan vergeten. Ook ik ben al die jaren voltijds aan de slag gebleven. Net als Olivier heb ik ervoor gekozen om de kanker zo weinig mogelijk plaats te geven in mijn dag. Zo overleven wij als koppel, maar ook voor de kinderen is het nodig om gewoon normaal te kunnen doen.’

Een paar uur nadat we wisten dat Olivier niet meer kon genezen, wandelden we tijdens een halloweenoptocht tussen skeletten en doodskisten. Toen vroeg ik me voor de eerste keer af of we niet te ver gaan in ons streven naar normaal zijn.

‘In overleg met het CLB en de school beslisten we om de kanker van Olivier zo lang mogelijk uit de klassen van onze kinderen te houden. Thuis werden Elise en Tristan al genoeg met de ziekte geconfronteerd: ze leefden mee tijdens de vele operaties, zagen de hoofdwonden bij hun vader, hoorden over de ziekte praten, deelden het verdriet met ons. Sinds we weten dat Olivier ongeneeslijk ziek is, hebben we de school nauwer betrokken. We kunnen niet constant bij onze kinderen zijn. Toch is het belangrijk dat zij hun verdriet altijd en overal kunnen uiten. Daarom leek het ons goed om voor hen een vertrouwensnetwerk buitenshuis op te bouwen. Elise en Tristan weten dat ze op school altijd bij hun juf of de zorgjuf terechtkunnen. Maar we lichtten ook hun beste vriendjes en hun ouders in. Binnenkort zal Olivier door de chemotherapie kaal aan de schoolpoort staan en dan zullen kinderen vragen beginnen te stellen.’ 

Frauke Valcke
Frauke Valcke

Evenwicht zoeken

‘Olivier kreeg het nieuws dat de kanker ongeneeslijk was op Halloween. In ons dorp werd een griezeltocht georganiseerd en de kinderen wilden graag deelnemen. Zo kwam het dat we een paar uur na dat vreselijke nieuws tussen skeletten en doodskisten wandelden. Hallucinant was dat. Toen vroeg ik me voor de eerste keer af of we niet te ver gaan in ons streven naar normaal zijn.’

‘Elke keer dat we slecht nieuws krijgen, is dat voor onze kinderen een zware klap. Tristan is een optimistisch kind en voor hem is papa enkel ziek na een operatie, als de wonden zichtbaar zijn. Als alles genezen is, vergeet onze zoon snel wat er gaande is. Elise is ouder en stelt wellicht daardoor meer vragen. Maar zij is ook anders van karakter. Zij is een denkertje en haar gedachten maken haar vaak somber.’

‘Op aanraden van een vriendin houdt Elise een mooimomentenboek bij. Daarin verzamelt ze herinneringen die haar blij maakten. Ze schrijft er ook altijd iets bij. Het gaat niet alleen om momenten die ze met haar vader beleeft. Daar durf ik nog niet de nadruk op leggen omdat ik vrees dat het zal aanvoelen als afscheid nemen. In mijn hoofd is dat wel voor een stuk de intentie. De momenten die in het boek komen, zijn meestal eenvoudige activiteiten. Onze wekelijkse filmavond thuis met het hele gezin bijvoorbeeld. Dan komt er popcorn op tafel en kruipen wij met z’n vieren onder een dekentje.’

Frauke Valcke

‘Ooit zullen we omkijken en beseffen dat niet de grote momenten het meest waardevol waren, maar wel de kleine. Dat beseffen mensen niet altijd. Vaak krijgen we als tip om samen nog zo veel mogelijk uitzonderlijke herinneringen te maken. Een soort bucketlist die we moeten afvinken. Dat is goedbedoeld, maar die tips zorgen voor stress. Ik herinner mij een weekend waarin we van de ene activiteit naar de andere holden. We deden allemaal leuke dingen, maar ’s avonds zei Olivier: “Wat een vreselijke dag”. Ik had net hetzelfde gevoel. We waren mooie momenten aan het maken, maar niemand genoot ervan. Dit levenstempo lag ons niet. We zijn een gezin dat in het weekend graag lang aan de ontbijttafel zit en pas na de middag beslist hoe de rest van de dag er zal uitzien.’

Bezorgdheid en troost

‘Naast Olivier zijn mijn kinderen mijn grootste bezorgdheid. Ik blijf het moeilijk vinden om in te schatten of Elise en Tristan voldoende ondersteuning hebben. Onlangs merkte ik dat Elise zich zorgen maakte. Ze gaf toe dat ze met iets zat, maar durfde het met mij niet te bespreken uit angst voor mijn verdriet. Toen kwam voor de eerste keer de vraag of papa kon sterven aan zijn kanker. Liegen mocht en kon ik niet. Ik heb haar gezegd dat de dokters hun uiterste best doen om dat te vermijden, maar dat het niet onmogelijk is. Sindsdien slaapt Elise moeilijk in. Ze is bang om ooit te moeten leven zonder haar vader.’

‘Ook ik ben bang om binnenkort mijn beste maatje te verliezen. We houden allebei van klassieke muziek. Onze liefde vergelijk ik graag met de basso continuo in een barokcompositie. Dat is het fundament van een muziekstuk, het instrument dat je onafgebroken op de achtergrond hoort. Die continuo is bij ons van bij het begin van onze relatie aanwezig, maar klinkt sinds de ziekte van Olivier alleen luider. Als iemand je dreigt te ontvallen, besef je nog meer hoe graag je elkaar ziet en wat je samen hebt opgebouwd. De mensen rond me heen proberen mijn verdriet soms te verlichten door me erop te wijzen dat familieleden en vrienden straks voor me klaar zullen staan. Dat geloof ik graag, maar het zal niet hetzelfde zijn. Dat mijn kinderen er zijn, stelt me voor een stuk wel gerust. Ik zal niet alleen achterblijven, met Elise en Tristan ga ik verder.’

Jouw reactie op dit verhaal is altijd welkom. Mail ons via leven@komoptegenkanker.be.

Frauke Valcke

Lees meer verhalen in het magazine Leven

Veel van onze verhalen zijn ook verschenen in het magazine Leven van Kom op tegen Kanker. Abonneer je om geen enkel verhaal te missen!