Henny Mattheus doet krachttraining

Ik voel me opnieuw sterker en fitter worden

Een dag uit het leven van Henny Mattheus, tijdens een oncorevalidatietraining

Uit Leven • Editie 84 • Oktober 2019

Na haar behandeling voor darmkanker voelde Henny Mattheus (51) zich fel verzwakt. Ze schreef zich in voor een oncorevalidatieprogramma van drie maanden. Vandaag neemt ze deel aan de laatste fitnesstraining uit een reeks van twaalf. ‘Mijn conditie is er de voorbije weken zichtbaar op vooruitgegaan’, stelt Henny tevreden vast.

Auteur: Frederika Hostens • Fotograaf: Filip Claessens

Stel je vraag over kanker

Contacteer de Kankerlijn

Bel 0800 35 445
Nu beschikbaar
Ma-vrij 9-12u en 13-17u
Chat met de Kankerlijn
Nu offline Beschikbaar op 01/04/2024 om 09:00
Ma 9-12u
Woe 14-17u en 19:30-22:30u

De zon strooit gul haar stralen in het rond als Henny Mattheus naar de therapietoren van het UZ Leuven campus Pellenberg wandelt. Bij de kleedkamers ontmoet ze een deel van de mensen met wie ze sinds een kleine drie maanden het oncorevalidatieprogramma KanActief volgt. ‘Onze groep bestaat uit dertien mensen die een kankerbehandeling hebben gekregen. Tweemaal per week doen we hier samen conditie- en spierversterkende oefeningen.’

Veilige hartslag

De andere deelnemers staan al in sportoutfit klaar in de fitnesszaal. Kinesitherapeut Anneleen Gebruers heet iedereen welkom. Enkele tellen later is iedereen aan het fietsen, stappen of lopen. ‘Bij de start van het programma heeft iedereen een maximale inspanningstest afgelegd’, legt Anneleen uit. ‘Op basis van die test is voor elke deelnemer een veilige hartslagzone bepaald. Alle deelnemers dragen een hartslagmeter die draadloos verbonden is met het scherm voor hun fiets of loopband. Indien nodig passen ze hun tempo aan.’

De deelnemers mogen zelf kiezen wat ze eerst doen: fietsen, stappen/lopen of oefenen aan de krachttoestellen. Henny start op de fiets. Wat bedoeld is als opwarming van de spieren, blijkt ook dienst te doen als opwarming van de stembanden. Henny praat bij met haar linker- en rechterbuur. ‘We kennen intussen elkaars verhaal en delen onze ervaringen met elkaar. Ik heb daar veel aan. Zolang ik in behandeling was, zocht ik zelf geen contact met andere kankerpatiënten. Ik wilde geen verhalen van anderen horen, ik wilde me concentreren op mijn eigen verhaal.’

Intakegesprekken

Henny’s verhaal begon in maart 2018 toen ze bloed in de stoelgang opmerkte. Op advies van haar huisarts ging ze naar het ziekenhuis voor een coloscopie, een kijkonderzoek van de dikke darm. ‘Er zat een tumor die verkleefd was met mijn linkereierstok. Kort daarna werd ik geopereerd: het stuk darm waarin de tumor zat, werd weggenomen, net als mijn linkereierstok. De tumor was kwaadaardig, ik kreeg een nabehandeling met chemotherapie. Die duurde zes maanden. In oktober 2018 was alles achter de rug. Verzwakt en verweesd bleef ik achter. Ik voelde me nog niet in staat om opnieuw te gaan werken. “Er moet nog iets gebeuren” dacht ik, maar ik wist niet wat. Tot ik in het ziekenhuis een folder van KanActief zag liggen. Het aanbod om onder begeleiding van een kinesitherapeut aan mijn conditie te werken, sprak me aan. Ik schreef me online in en kreeg bericht dat ik begin april mocht beginnen.’

Henny Mattheus
Henny Mattheus
Henny Mattheus op de fiets

Voor het programma start, gaan de deelnemers op gesprek bij de kinesist, de psycholoog en de arts die het programma ondersteunen. Vanwaar die drie gesprekken? Anneleen: ‘Ze leveren nuttige informatie op over hoe vaak en hoe intensief de deelnemer bewoog voor hij of zij kanker kreeg, hoe de deelnemer zich fysiek en mentaal voelt bij de start van het revalidatieprogramma en of er specifieke aandachtspunten zijn waarmee de begeleiders rekening moeten houden.’

Infosessies

Een oncorevalidatieprogramma combineert aangepaste lichaamstraining met informatieve sessies in groep. De eerste infosessie begeleidt Anneleen zelf. ‘Ik leg er onder andere in uit wat het doel is van het trainingsprogramma en wat het precies inhoudt. Ik leg ook uit waarom we welke oefening aan welk toestel of in welke zaal doen en waarom twee keer per week.’ ‘Ik vond die uitleg heel interessant’, pikt Henny in terwijl ze de zweetdruppels van haar gezicht veegt. ‘Ik leerde onder meer waarom de rust tussen twee trainingen even belangrijk is als de trainingen zelf, waarom het aangeraden is om na elke training veel te drinken en wat het nut is van extra eiwitten.’

 

De andere infosessies gaan over allerlei aspecten waarover iemand mogelijk vragen heeft na een kankerbehandeling: vermoeidheid, stress, voeding, slaap, pijn, geheugen- en concentratieproblemen, intimiteit en seksualiteit, sociaal en professioneel de draad weer opnemen … Henny koos er die thema’s uit die ze zelf de belangrijkste vindt. Voeding is er een van. ‘De diëtiste die de sessie begeleidde, had het onder meer over de risico’s van rood en bewerkt vlees. Ik probeer nu nog meer dan vroeger rood en bewerkt vlees te vervangen door kip, kalkoen, vis en vegetarische alternatieven, liefst zo puur mogelijk.’

Invulfiche Henny Mattheus
Henny Mattheus doet krachttraining

Invulfiche

Na de opwarming op de fiets zoekt Henny de krachttoestellen op. Daarop doet ze een reeks spierversterkende oefeningen voor armen, benen en romp. Hoe weet ze hoeveel keer ze welke gewichten mag heffen of duwen? ‘Dat noteer ik op de fiche waarop ik ook bijhoud hoelang ik elke sessie fiets en loop. Intussen is het mijn twaalfde fitnesstraining, ik weet nu al goed hoe het hier allemaal in zijn werk gaat. En als ik twijfel, roep ik Anneleen er even bij.’

Voelt Henny resultaat van de training? ‘Ja hoor. Mijn spieren voelen opnieuw sterker aan. Mijn conditie is er ook op vooruitgegaan. Als ik tijdens en vlak na mijn behandeling ging wandelen, ging ik bijna niet vooruit. Nu kan ik weer sneller wandelen. Mijn lijf voelt ook strakker, ook al ben ik nog niet verlost van de vijftien kilo’s die erbij kwamen tijdens de chemo. Die zou ik graag nog kwijtraken.’

Luisterend oor

Voor Henny kanker kreeg, sportte ze zelden. ‘Ik had wel een hometrainer, maar gebruikte hem bijna nooit. Sinds ik oncorevalidatie volg, doet hij wel af en toe dienst. Op maandag en vrijdag train ik hier. Er zitten drie dagen tussen twee trainingen, dus is woensdag een ideale dag om op eigen houtje te trainen. Ik ga dan wandelen of fiets op mijn hometrainer. Anneleen bezorgde ons ook een bundel met spierversterkende oefeningen. Er staan foto’s bij van de verschillende houdingen zodat we zien hoe we ze correct kunnen uitvoeren.’

Motiveren en indien nodig afremmen is voor Anneleen een belangrijke taak als begeleidend kinesitherapeut. ‘Sommige deelnemers hebben een duwtje in de rug nodig, andere hebben de neiging om er te hevig in te vliegen. In een-op-eengesprekjes tijdens de fitness informeer ik hoeveel en hoe intensief iemand tussendoor bewogen heeft en geef ik tips en advies. De deelnemers weten dat ze ook met andere vragen en bezorgheden bij mij terechtkunnen. Ik geef niet alleen bewegingsadvies, maar ben ook een luisterend oor. Je mag niet vergeten dat het over een kwetsbare groep gaat. De deelnemers hebben heel wat meegemaakt en kennen nog moeilijke momenten, bijv. als ze op controle moeten.’

Andere bewegingsactiviteiten

Ook sommige thuiszorgdiensten, lotgenotengroepen, inloophuizen, ziekenfondsen en andere organisaties bieden begeleide bewegingsactiviteiten voor mensen met kanker aan.

Vraag in je ziekenhuis, aan je huisarts, bij je ziekenfonds of bij je thuiszorgorganisatie waar je in jouw buurt een bewegingsprogramma kunt volgen of kijk in de agenda.

Krijg je graag begeleiding om een bewegingsprogramma uit te werken en/of een geschikte groepsactiviteit in uw buurt te zoeken en woon je in Vlaanderen of Brussel? Vraag dan aan je huisarts om deel te nemen aan Bewegen Op Verwijzing (voor iedereen, niet specifiek voor mensen met kanker).

Henny Mattheus

Blijven bewegen

Henny is intussen naar de loopband verhuisd. Anneleen stelde een start-to-runprogramma voor haar op. ‘Dat bestaat uit een afwisseling van wandelen en lopen. In het begin wandelde ik meer dan ik liep, nu is het omgekeerd.’ Henny klokt af op 29 minuten lopen. Moe maar voldaan grijpt ze naar haar handdoek en haar flesje water. Ook de andere deelnemers zijn klaar met hun oefenprogramma. Na enkele stretchoefeningen gaan ze terug naar de ruimte met de lockers en kleedkamers waar ze nog even blijven nakaarten. Volgende week loopt hun programma af. Hoe zullen ze contact houden? Iemand stelt voor om beurtelings een wandeling te organiseren, bijvoorbeeld eenmaal per maand. De anderen knikken enthousiast.

Henny Mattheus
Henny Mattheus op de loopband

Ook Henny wil contact houden. ‘Ik wil niet opnieuw in het gat vallen waarin ik terechtkwam na mijn behandeling. Ik zie mijn groepsgenoten graag terug. Ik heb me ook voorgenomen om te blijven bewegen. Mijn huisgenoten gaven me voor mijn verjaardag een horloge met een ingebouwde stappenteller. Laat dat een extra motivatie zijn om meer te gaan wandelen. Ik ken ook een fitnesscentrum in mijn buurt waar ik onder begeleiding mijn conditie en kracht kan blijven trainen. Misschien probeer ik dat wel uit?’

Met dank aan het team van KanActief en het UZ Leuven campus Pellenberg die ons toelieten deze reportage te maken.

Jouw reactie op dit verhaal is altijd welkom. Mail ons via leven@komoptegenkanker.be.

Lees meer verhalen in het magazine Leven

Veel van onze verhalen zijn ook verschenen in het magazine Leven van Kom op tegen Kanker. Abonneer je om geen enkel verhaal te missen!