Haar

Jouw ziekte, de medicatie en de behandelingen kunnen je haar droog en breekbaar maken. Tijdens de behandeling doe je er best aan het haar niet te veel te belasten:

• was je haar niet te veel (1 tot 2 keer per week)
• kies een zachte shampoo
• doe geen kleuringen of haarsprays op je haar
• kam het haar zacht en niet te vaak
• gebruik beter geen haardroger
• geef je haar af en toe een voedend masker
• vermijd elastiekjes, speldjes …

Haaruitval is een erg zichtbaar gevolg van chemotherapie. Gelukkig begint het haar ongeveer drie tot vier weken na de laatste kuur terug te groeien. Van radiotherapie (bestraling) valt je haar niet uit, behalve dan op de plaats waar je bestraald wordt. Dus alleen bij bestraling op je hoofd valt je hoofdhaar uit. De hoofdhuid wordt niet altijd helemaal bestraald, soms valt dan ook maar een gedeelte van het hoofdhaar uit. Na afloop van de bestralingen komt het haar meestal terug. Bij lage bestralingsdosissen ben je zekerder dat het terugkomt, bij hoge dosissen ben je minder zeker en kan het langer duren. Informeer je hierover bij je arts.

Na de haaruitval is de hoofdhuid erg gevoelig, geïrriteerd, droog en schilferig. Masseer de hoofdhuid zachtjes met olie en spoel met lauw water.

Sommigen voelen zich er beter bij als ze hun haar kort laten knippen vóór de chemotherapie. Dat is uiteraard niet verplicht. Je doet gewoon datgene waarbij jij je het best voelt.

Haar verliezen is een ingrijpende gebeurtenis, emotioneel erg moeilijk om dragen. Het is volkomen normaal dat je boos bent, droevig of verlegen.

Maar je kunt overwegen om een pruik aan te schaffen. En er bestaan ook heel leuke sjaaltjes of hoedjes.

Ook wenkbrauwen en wimpers kunnen uitvallen. Voor vrouwen zijn er tal van manieren om dit te maskeren, en voor mannen die het hier lastig mee hebben (of die er voor een bepaalde gelegenheid goed willen uitzien) is een wenkbrauwsjabloon misschien een oplossing. Bekijk alle informatie rond wenkbrauwen en wimpers.

Ben je gewoon om nat te scheren? Gedurende de chemotherapie kun je beter overschakelen op scheren met een elektrisch scheerapparaat. Tijdens de behandeling is je huid erg kwetsbaar. Bij nat scheren bestaat dan ook het risico dat je je kwetst. Bij droog scheren is er minder contact met het gezicht en de haren worden iets minder kort afgeschoren. De huid wordt daardoor enigszins ontzien. Breng na het scheren een goede crème aan. Gebruik liever geen aftershave, want daar zit alcohol in en dat droogt de huid verder uit.

Pruiken bestaan in verschillende soorten, maten, lengtes en kleuren. Er wordt onderscheid gemaakt tussen pruiken van echt (mensen)haar en synthetische pruiken. 

Pruiken van echt mensenhaar zijn het duurst, gaan het minst lang mee en vragen meer onderhoud (wassen, kammen en stylen. Een pruik van mensenhaar is bovendien zwaarder en warmer.  Informeer je goed over de kwaliteit van het echte haar, daar zit heel veel verschil in. Een synthetische pruik vraagt weinig onderhoud en styling, en gaat doorgaans langer mee.

Prijzen

Voor de prijzen van een pruik kun je het best bij een pruikenzaak informeren omdat die heel erg variëren. Er bestaan pruiken in alle prijsklassen. Zo is een standaardpruik uiteraard goedkoper dan maatwerk en is synthetisch haar goedkoper dan echt haar. Een synthetische pruik kost tussen 200 en 500 euro. Maathaarwerk is veel duurder: gemiddeld 2.000 euro voor een pruik van echt haar. Ziekenfondsen zorgen voor een tussenkomst bij aankoop van een pruik. Begin 2022 is de btw op pruiken verlaagd (als je een voorschrift van je arts hebt) van 21 naar 6 % - toch een besparing van enkele tientallen tot honderden euro's.

Tussenkomst van het ziekenfonds

Mannen en vrouwen die door chemotherapie of bestraling van het hoofd volledig kaal worden, kunnen van het ziekenfonds een tussenkomst voor een pruik krijgen. Daarnaast zijn er enkele organisaties die een flinke financiële bijdrage leveren voor aankoop van een pruik voor mensen die het financieel moeilijk hebben.

Tweedehandspruik

Vraag bij de sociale dienst van jouw ziekenhuis of je een tweedehandspruik kunt aanschaffen. Enkele organisaties in ons land verzamelen immers gebruikte pruiken, reinigen ze en bieden ze opnieuw aan via sommige ziekenhuizen. Je vindt hier de organisaties die pruiken inzamelen voor hergebruik.

Tips voor als je overweegt een pruik te dragen

• Wacht niet tot je kaal bent om een pruik aan te schaffen. Het is belangrijk dat de kapper jouw kapsel en haarkleur ziet, zodat hij er rekening mee kan houden wanneer hij jou adviseert bij de keuze van een pruik.
• Houd er rekening mee dat de pruik waarschijnlijk besteld moet worden. Als je ze tijdig bestelt, heb je ze in huis als je ze nodig hebt.
• Ga bij het kiezen van een pruik nooit overhaast te werk.
• Stel de vragen waarmee je zit. Gaan de mensen het niet zien? Ga ik die ‘muts’ wel verdragen? Is ze niet warm? Zal ze niet afvallen? Hoe moet ik ze onderhouden?
• Kies voor een pruikenzaak die een aparte ruimte heeft waar je discreet de pruiken kunt passen.
• Neem een afspraak zodat je voldoende tijd hebt om te kiezen.
• Neem iemand mee die jou kan helpen bij het kiezen (een zus, een vriendin). Een tweede mening is vaak verhelderend. Maar let wel: jij bent degene die zich goed moet voelen met de pruik!
• Als je je niet goed voelt of je vindt het heel vervelend om naar een kapsalon te gaan, dan kun je ook vragen of men de pruiken bij jou thuis wil komen tonen.
• Wees gerust, pruiken belemmeren geenszins de natuurlijke haargroei.

Tips bij aankoop en verzorging van een pruik

• Vraag altijd heldere informatie, ook over de prijs, en een duidelijke gebruiksaanwijzing.
• Kies bij voorkeur een kort kapsel, dat is makkelijker en natuurlijker.
• Met de juiste producten is haarwerk gemakkelijk zelf te onderhouden.
• Laat je haarwerk altijd aanpassen naar jouw kapsel.

Voor wie liever geen pruik wil, bestaan er in de handel allerlei leuke hoedjes en sjaaltjes.

• Neem geen sjaaltjes in zijde of polyester. Dat zijn gladde materialen die erg onpraktisch zijn omdat ze wegschuiven als de schedel kaal is. Let ook op naden: zij kunnen de gevoelige hoofdhuid irriteren en pijn doen.
• Je kunt er een feestelijk sjaaltje van maken met een leuke speld.

Sjaaltjes knopen

• Vouw de sjaal over je hoofd, met de lange kant vooraan, 4 à 6 cm boven je wenkbrauwen (of drie vingers).
• Knoop de zijpunten achter je hoofd.
• De afhangende punten in de nek breng je voorzichtig omhoog en je zet ze achter de knoop vast.

Op zoek naar een (online) winkel van pruiken, hoeden, mutsen, sjaaltjes en andere hoofdbedekkingen? Download het overzicht (Excel-file) van Kom op tegen Kanker.

Of neem contact op met de Kankerlijn; zij kunnen mee zoeken naar een geschikte zaak voor jou.

Er zijn ook organisaties die (gratis) tweedehandsmateriaal aanbieden. Lees er hier meer over.

• Wat met een pruik die je niet meer nodig hebt? Lees waar je je pruik kunt doneren voor hergebruik.
• Doneer jouw lange haar! Iedereen kan haar doneren aan de campagne 'Geef om haar'. Van jouw haar worden pruiken gemaakt voor mensen met kanker.

Wil je je haar graag laten verzorgen door een kapper die een opleiding volgde over haarverzorging voor mensen met kanker? Op boekeenafspraak.be vind je een erkend Kanker Beauty Professional in jouw buurt. Wie deze titel draagt, heeft een gespecialiseerde opleiding gevolgd bij het Institute for Professional Care vzw (IFPC). Dit instituut leidt gediplomeerde schoonheidsspecialistes en kappers op om beter om te gaan met personen getroffen door kanker. Let wel: Kom op tegen Kanker heeft deze kappers zelf niet bezocht en staat niet garant voor de kwaliteit van hun geleverde diensten.

Twijfel je of jouw kapper een gespecialiseerde opleiding heeft gevolgd en/of ervaring heeft met haarverzorging van (ex)-kankerpatiënten? Stel hem of haar de vraag!