Een dag uit het leven van Toon Van Veldhoven, in het dagziekenhuis voor chemotherapie

Krant en cola

Rond negen uur loopt het zaaltje leeg. Een verpleegkundige begeleidt Toon naar een ruimte met drie bedden. Toon wijst naar de ruimte ernaast waar de patiënten plaatsnemen in zetels. ‘Daar gaat het er naar mijn zin wat te druk aan toe. In een eenpersoonskamer is het voor mij dan weer wat te kalm. Een meerpersoonskamer vind ik een goed compromis.’

Om twintig over negen komt een verpleegkundige Toons poortkatheter (beter bekend onder de merknaam Port-a-cath) aanprikken. Ze informeert of hij thuis nog altijd dezelfde medicijnen neemt en controleert onder andere zijn bloeddruk en hartslag. ‘Aan je parameters kan ik alleszins niet merken dat je gevolgd wordt door een fotograaf en een journalist’, knipoogt ze. Toon antwoordt laconiek dat hij geleerd heeft om zich nergens druk over te maken en al zeker niet over een reportage voor Leven. Of hij nog iets nodig heeft? Toon vraagt een cola. ‘Naast de krant is dat hier mijn andere vaste metgezel. Ik heb ondervonden dat ik door de cola meer boertjes laat, die luchten op.’

Nieuwe chemocombinatie

Komt Toon altijd alleen naar het dagziekenhuis? ‘Meestal wel’, antwoordt hij. ‘Ik ben graag op mijn gemak op de dagen dat ik chemo krijg. Laat mij maar rustig de krant lezen, relaxen en slapen. Daarvoor hoeft er niemand naast mij te zitten. Mijn vrouw, twee kinderen en vier kleinkinderen hebben al vaak aangeboden om mee te komen, maar ze kunnen hier volgens mij niet veel doen. Ik heb liever dat ze intussen andere en vooral fijnere dingen doen. Vandaag gaan mijn vrouw en dochter samen shoppen, daar hebben ze meer aan dan in het ziekenhuis zitten (lacht). Ik heb trouwens maar één telefoontje te doen en ze staan hier supersnel mocht dat nodig zijn.’

Nadat de poortkatheter aangeprikt is, krijgt Toon een spuitje in zijn bovenarm. Dat is nieuw voor hem, dus vraagt hij uitleg. ‘Het is een middel tegen mogelijke bijwerkingen van het nieuwe chemomedicijn dat je vandaag voor de eerste keer krijgt’, legt de verpleegkundige uit. ‘Ik laat het een kwartier inwerken, daarna start ik de kuur met het nieuwe product op.’ Toon had bij de vorige kuren vrij weinig last van misselijkheid. ‘Soms voelde ik me vanaf de vierde dag na de chemo enkele dagen misselijk, maar al bij al viel het best mee. Veel vervelender waren de aften in mijn mond en de tintelingen en het voze gevoel in mijn vingers en tenen. Ik hoop dat ik daar vanaf nu minder last van zal hebben.’

Niets moet

Toon neemt opnieuw de krant vast. ‘Vroeger heb ik stapels boeken gelezen, maar sinds ik chemotherapie krijg, kan ik me niet meer goed concentreren. Ik lees nu alleen nog de krant. Of misschien gebruik ik beter het meervoud, want op een dag zoals vandaag lees ik wel eens meerdere kranten. Of ik lees geen enkele krant, dat vind ik ook oké. “Ik moet niets” staat op een T-shirt dat ik van een van de kleinkinderen kreeg. Ik heb het niet elke dag aan, maar draag de spreuk wel heel de tijd met me mee: ik moet helemaal niets.’

Ook Greta moet niets, en toch doet ze als zorgvrijwilligster van Kom op tegen Kanker ontzettend veel. Rondgaan met wafels bijvoorbeeld. Die heeft ze gisteren zelf gebakken. ‘Bakken zit niet in mijn takenpakket als zorgvrijwilliger, maar ik kan het meestal niet laten, ik doe dat nu eenmaal ontzettend graag.’ Toon merkt fijntjes op dat hij het getroffen heeft: Greta’s vaste dag in het ziekenhuis valt op woensdag en laat dat nu net ook zijn vaste ziekenhuisdag zijn!

Rotziekte

Het is intussen bijna halftwaalf. Toon krijgt bericht dat hij op consultatie mag bij dokter De Vleeschouwer, de medisch oncoloog die hem opvolgt. In de wachtzaal vertelt hij ons over ‘zijn’ pancreaskanker. ‘Een operatie is bij mij niet mogelijk, chemotherapie is de enige mogelijke behandeling. Ah, het is een rotziekte, daar kan je weinig tegen inbrengen. Maar al bij al vind ik dat ik het er nog vrij goed vanaf breng. Ik zou in een diepe put kunnen gaan zitten maar daar help ik mezelf en de mensen rond mij niet mee. Ik probeer veel buiten en onder de mensen te komen, ook al kost me dat soms flink wat moeite.’

De begroeting met dokter De Vleeschouwer is hartelijk. Ze legt uit dat Toon met het nieuwe chemomedicijn normaal gezien minder last zou moeten hebben van de tintelingen en het voze gevoel in zijn vingers en tenen. Of het effect zal hebben op Toons eetlust, is moeilijk voorspelbaar. Toon maakt zich daar weinig zorgen over, want tot nu toe is zijn eetlust goed.

Dokter De Vleeschouwer overloopt met Toon welke voorschriften hij nodig heeft voor de thuisverpleging en de apotheek en drukt ze af. ‘Binnen twee weken ben ik er zelf niet, dan word je bij een collega van mij verwacht. We zien elkaar dus pas binnen een maand terug. Weet dat je tussendoor altijd mag bellen naar de oncocoach!’

Oncocoach

Wat een oncocoach precies doet, komen we snel te weten want Toon botst op een van hen als hij terug naar zijn bed wandelt. ‘Als verpleegkundige met specialisatie in de oncologie neem ik een verbindingsrol op tussen het multidisciplinair oncologisch team en de patiënt’, legt Christien Greyn uit. ‘Als een patiënt hier of thuis vragen heeft over zijn of haar behandeling of over bijwerkingen, mag hij of zij me altijd aanspreken, opbellen of mailen. Ik neem dan contact op met de behandelend arts of een andere zorgverlener van ons team en koppel zo snel mogelijk terug.’

‘Het is voor mij een grote steun dat ik altijd bij iemand terechtkan die van alles op de hoogte is’, benadrukt Toon. Aangezien hij vandaag een nieuwe chemocombinatie krijgt, stelt Christien Greyn voor dat ze hem binnen enkele dagen zelf opbelt om te horen hoe het met hem gaat. Toon stemt daarmee in. Hij neemt ook dankbaar een infobrochure over het nieuwe product aan.

Tevreden

Eten doet Toon niet in het dagziekenhuis, hij gaat liever naar de cafetaria. ‘Het warme eten smaakt me hier niet. Geef mij maar een belegd broodje met een goeie kop koffie, ik eet vanavond dan wel iets warms als ik terug thuis ben.’ Na de lunch vult Toon de tevredenheidsenquête in die hij deze ochtend heeft gekregen. ‘Ik geef op alles hoge scores want ik voel me hier prima verzorgd en geïnformeerd. Ik ben hier geen nummer, ik ben Toon.

Het toestel waaraan de zakjes met medicijnen hangen, maakt een piepend geluid, het signaal dat de zakjes leeg zijn. De verpleegkundige koppelt ze af, spoelt de poortkatheter en verbindt die met een pompje dat Toon vastmaakt aan zijn broek. Toon: ‘In dat pompje zit een chemomedicijn dat de komende twee dagen verder blijft druppelen. Als het leeg is, komt de thuisverpleegkundige het afkoppelen.’ Na een laatste check van temperatuur, bloeddruk, hartslag en zuurstofsaturatie mag Toon naar huis. ‘Mijn relaxstoel bij het raam van ons appartement wacht op me!’

Met dank aan het Mariaziekenhuis vzw in Pelt dat ons toeliet deze reportage te maken.