Houtstof en kanker

Het ontstaan van kanker heeft verschillende oorzaken. Sommige van die oorzaken hebben te maken met onze levensstijl, andere zijn bijvoorbeeld genetisch bepaald. Ook factoren in onze leefomgeving beïnvloeden ons kankerrisico. Een van die leefomgevingsfactoren is de blootstelling aan houtstof. 

Bewezen kankerverwekkend

Volgens het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie is houtstof een duidelijke oorzaak van kanker bij de mens. Langdurige blootstelling aan houtstof kan kanker veroorzaken in de neusholten of de neusbijholten (de sinussen). Houtstof ontstaat als hout machinaal wordt gezaagd of bewerkt.   

Hoe verhoogt houtstof het risico op kanker?

Het grootste risico wordt veroorzaakt door fijn stof, omdat dit diep in de neus en longen kan ingeademd worden en op die manier schade kan aanrichten. Als werknemers houtstof inhaleren, wordt het afgezet in de neus, keel en luchtwegen. Blootstelling aan houtstof kan op die manier ademhalingsproblemen veroorzaken, maar ook een oorzaak zijn oogirritatie, huidziekten en, bij langdurige blootstelling, kanker. 

De tijd tussen de blootstelling en houtstofgelateerde neuskanker is minstens 20 jaar. 

Wie loopt er risico?

In branches waar hout gezaagd of bewerkt wordt, komt een hoge blootstelling aan houtstof voor. Wie gedurende lange tijd in contact komt met houtstof (bijv. schrijnwerkers, houtbewerkers, meubelmakers), krijgt de raad om zich preventief te beschermen. 

Meer dan drie vierde van de neusholtekankers en neusbijholtekankers komt voor bij mensen uit de houtsector. Het aantal gevallen zou in deze beroepscategorie tot 1000 keer hoger liggen dan in de algemene bevolking. 

Vooral activiteiten waarin veel stof van harde houtsoorten vrijkomt, zijn schadelijk: zagen, schaven, frezen van en boren in houtsoorten als eik, beuk, kastanje, kerselaar, acacia, palissander, mahonie (acajou), teak. De meest getroffen beroepen zijn onder andere atelierschrijnwerkers, meubelmakers, parketvloerproducenten, zagerijarbeiders en beeldhouwers.

Let wel: enkel wie jarenlang zeer regelmatig blootgesteld is geweest aan houtstof, heeft een verhoogd risico om neusholtekanker of neusbijholtekanker te krijgen. Kom je slechts sporadisch in contact met houtstof, dan moet je dus niets vrezen. 

houtstof houtbewerking

Hoe kun je je risico verminderen?

  • Bestrijd stof in het atelier waar het hout bewerkt wordt en beperk directe blootstelling (bijv. door goede afzuiging en ventilatie). 
  • Draag een aangepast stofmasker voor stofferig werk dat niet perfect wordt afgezogen (bijv. zagen, boren, schuren van harde houtsoorten). 
  • Wees alert voor de volgende alarmsignalen: 
    - een verstopte neus aan één kant zonder duidelijke reden langer dan twee weken, 
    - neusbloedingen zonder je ergens aan gestoten te hebben, 
    - minder reuk of geen reuk meer, 
    - bloed in de zakdoek als je je neus snuit. 

Herken je een van die signalen? Ga dan zo snel mogelijk naar je arbeidsgeneesheer of huisarts. Hij zal je eventueel doorverwijzen naar een neus-, keel- en oorarts (NKO-arts) voor verder onderzoek. Vroegtijdige opsporing van neus(bij)holtekanker is heel belangrijk: hoe vroeger de diagnose gesteld wordt, hoe groter de kans op genezing. 

Was je meer dan 20 jaar aan de slag in de houtsector (in een privébedrijf of in een gemeentelijke of provinciale instelling) en ben je ouder dan 55 jaar? Als je een van bovenstaande alarmsignalen herkent, ga dan zeker zo snel mogelijk naar je NKO-arts. Fedris, het federaal agentschap voor beroepsrisico’s, betaalt wellicht de kosten van dit onderzoek bij je NKO-arts terug.

Stel je vraag over kanker

Contacteer de Kankerlijn

Bel 0800 35 445
Nu niet beschikbaar
Ma-vrij 9-12u en 13-17u
Chat met de Kankerlijn
Nu offline Beschikbaar op 20/03/2024 om 14:00
Ma 9-12u
Woe 14-17u en 19:30-22:30u
Laatst aangepast op