Ongewone vermoeidheid

Normaal gesproken is moeheid een mechanisme dat gezonde mensen beschermt tegen lichamelijke of geestelijke overbelasting. Iedereen is wel eens moe, en dat gaat meestal met een paar nachten goed slapen wel over. Kankervermoeidheid is heel specifiek. Het is een ongewoon en overdadig gevoel van moeheid waarvan je met een aantal uren extra slapen niet bent verlost.

Deze vermoeidheid voelt aan alsof je meer uitgeput bent dan normaal en vlugger moe bent na het uitvoeren van je gewone dagelijkse bezigheden, of zelfs als je helemaal niets doet. Het is een vermoeidheid die je plots kan overvallen. Het ontbreekt je aan energie en dat uit zich op fysiek, mentaal en sociaal vlak.

Vermoeidheid bij en na kanker is dus meer dan alleen maar het gevoel voortdurend moe te zijn. Je hebt moeite met het uitvoeren van alledaagse activiteiten zoals het huishouden doen, douchen of koken. Moeite met lopen, praten, concentreren en beslissingen nemen, het kunnen allemaal symptomen zijn van vermoeidheid.

Zelfs door kleine veranderingen in gewone bezigheden voel je je soms al moe, afgemat, uitgeput, zwak, kortom: extreem vermoeid. Soms ben je gewoon jezelf niet meer. En vaak is het dan moeilijk om met familieleden om te gaan, of met andere mensen die nochtans bereid zijn te helpen.

vermoeidheid man uitgeput aan zijn laptop - copyright: Joost Joossen

Een ander kenmerk van deze vermoeidheid is dat ze schommelt: de ene dag of periode kun je er veel last van hebben, de volgende misschien minder. Op dagen dat het wel goed gaat, hebben sommige mensen de neiging om net te veel te willen doen. Het gevolg is dat ze nadien dagen nodig hebben om te recupereren.

Door vermoeidheid kun je wellicht een tijd minder doen dan je gewoon bent. Dat heeft een impact op je huishouden, de zorg voor je gezin en je werk of studies. Ook voor je sociale activiteiten, je hobby’s en je intimiteit en seksualiteit kun je minder of geen energie hebben. De vermoeidheid kan dus je kwaliteit van leven verminderen. Dat kan gevoelens van verdriet, boosheid of frustratie meebrengen.

Vermoeidheid voor, tijdens en na de behandeling

Algemeen wordt aangenomen dat negen op de tien kankerpatiënten te maken krijgen met enige mate van vermoeidheid. Veel hangt af van de soort kanker en of die is uitgezaaid of niet, van de behandeling die je krijgt, van het aantal behandelingen dat je al gekregen hebt, van je professionele activiteiten, van hoe gezond je fysieke conditie was voor je ziek werd ...

Vermoeidheid is in mijn ogen geen fut hebben, geen energie hebben. Je denkt wel 'ik wil dit en dat doen' maar je lichaam zegt 'neen, ik doe het niet'. Het is alsof je start met een auto met een platte batterij. Je wil ergens naartoe rijden, je draait de sleutel om en de auto zegt 'ik start niet'.

De meeste kankerpatiënten hebben het meest last van vermoeidheid tijdens de behandeling, maar ook voor de behandeling start, kunnen de ziekte zelf of bepaalde klachten al vermoeidheid uitlokken. Vaak blijft de vermoeidheid ook na de behandeling nog maanden of soms langer duren. Dat is bijzonder confronterend. Patiënten en de mensen in hun omgeving denken en hopen dat alles achter de rug is zodra de behandeling is afgerond. Als de vermoeidheid dan blijft voortduren, hebben veel patiënten het zeer moeilijk om dat te aanvaarden. Ook de mensen rond hen zijn vaak verrast, begrijpen niet goed wat er aan de hand is en weten niet goed hoe ze met de vermoeidheid moeten omgaan.

Mensen bij wie de kanker is uitgezaaid of zich in een vergevorderd stadium bevindt, blijven vaak vermoeid.

Stel je vraag over kanker

Contacteer de Kankerlijn

Bel 0800 35 445
Nu niet beschikbaar
Ma-vrij 9-12u en 13-17u
Chat met de Kankerlijn
Nu offline Beschikbaar op 01/04/2024 om 09:00
Ma 9-12u
Woe 14-17u en 19:30-22:30u
Laatst aangepast op