Behandeling van misselijkheid

Misselijkheid en braken kunnen met medicijnen vaak sterk verminderd worden. Veelgebruikte middelen tegen misselijkheid en braken zijn metoclopramide (merknaam Primperan) en domperidon (Motilium). Andere middelen die soms gebruikt worden zijn haloperidol (merknaam Haldol) en dexamethason.

Als je een kankerbehandeling krijgt waarvan bekend is dat je er waarschijnlijk misselijk van wordt, krijg je al meteen medicijnen. Chemotherapie veroorzaakt vaak misselijkheid en braken. Om dat te voorkomen, worden vooraf, tijdens en na de chemotherapie preventief antimisselijkheidmedicijnen gegeven. Voorbeelden zijn aprepitant (Emend), dexamethasone, en methylprednisolone (Medrol), netupitant/palonosetron (Akynzeo), ondansetron (Zofran) en palonosetron (Aloxi).

Als je last hebt van anticiperende misselijkheid, zal je arts mogelijk benzodiazepinen (bijv. Temesta) voorschrijven. Word je ondanks de inname van preventieve antimisselijkheidmedicijnen toch misselijk? Dan kun je op voorschrift van je arts metoclopramide (zie hoger), domperidon (zie hoger) of een ander geneesmiddel innemen. 

De antimisselijkheidmedicijnen worden meestal in pilvorm toegediend, maar soms ook via een inspuiting in de bloedbaan, langs een katheter. In dat laatste geval krijg je eerst een inspuiting of een infuus met het medicijn tegen misselijkheid en daarna het infuus met cytostatica (de eigenlijke chemotherapie).

Denk eraan:

• Vraag aan je behandelend arts welk medicijn je het best neemt, in welke dosis, in welke toedieningsvorm en op welke tijdstippen.
• Neem je medicijnen tegen misselijkheid tijdig in.
• Wacht niet tot je misselijk bent om preventieve antimisselijkheidmedicijnen in te nemen. Ze zijn juist bedoeld om misselijkheid te voorkomen.
• Het effect van geneesmiddelen tegen misselijkheid en/of braken verschilt van persoon tot persoon. Vaak is het zoeken naar de medicijnen die het best werken voor jou. Geef niet op, maar probeer in overleg met je arts verschillende middelen of verschillende combinaties van middelen uit.
• Laat aan je arts weten als de misselijkheid vermindert of verergert.
• Bespreek eventuele bijwerkingen met je behandelend arts.
• De belangrijkste medicijnen tegen misselijkheid en braken kunnen constipatie of verstopping veroorzaken. Je kunt medicatie tegen constipatie meekrijgen uit het ziekenhuis of die zelf afhalen bij je apotheek, gebruik ook deze middelen tijdig.
• Moet je binnen het uur dat je een geneesmiddel tegen de misselijkheid neemt, overgeven? Meld dit aan je arts.

Bepaalde behandelingen zonder medicijnen helpen misselijkheid voorkomen of bestrijden en/of verbeteren de werking van geneesmiddelen tegen misselijkheid en braken. Enkele voorbeelden:

• Voldoende drinken (minstens 1,5 liter per dag gespreid over kleine hoeveelheden). Dit hoeft niet alleen water te zijn, ook frisdrank, sportdrank, thee of bouillon mag. 
• Tijdelijke of blijvende maaghevel. Dit is een speciale sonde via de neus of de buikwand om maagsappen af te voeren.
• Acupunctuur. Wetenschappelijke studies wereldwijd bevestigen de werkzaamheid van acupunctuur bij misselijkheid en braken. Als één bepaald acupunctuurpunt op de pols gestimuleerd wordt, neemt de misselijkheid bij veel patiënten af. 
• Afleiding en/of relaxatie. Ontspannende activiteiten kunnen je helpen om even minder aan je misselijkheid te denken. Zoek wat jou het meest ontspant.
• Gedragstherapie. Dit kan zinvol zijn voor mensen die door eerdere onaangename ervaringen al last krijgen van misselijkheid of braken nog voor de behandeling start die de misselijkheid veroorzaakt (anticiperende misselijkheid). De psycholoog van het oncologisch team van jouw ziekenhuis kan jou daarbij helpen.
  Lees meer over psychologische begeleiding in het ziekenhuis.