Werken pijnpleisters even goed als pillen en zijn ze even veilig?

Pijnpleisters voor hevige pijn hebben normaal hetzelfde effect als pijnstillers voor hevige pijn die je langs de mond (pillen) of de anus (zetpillen) inneemt. Ze werken wel op een andere manier. Ze zijn veilig als je de voorgeschreven dosis respecteert en als je ze op het juiste moment aanbrengt.

In pijnpleisters zitten morfineachtige stoffen zoals fentanyl of buprenorfine. Ze behoren tot de sterke opioïden voor hevige pijn, dat is de derde en hoogste trap voor pijnmedicatie. De eerste trap is de medicatie voor lichte pijn: middelen die geen morfine of gelijkaardige producten bevatten. De tweede trap is de medicatie voor lichte tot matige pijn: de zogenaamde lichte opioïden.

Er bestaan verschillende manieren om sterke opioïden toe te dienen, bijvoorbeeld langs de mond, langs de anus of met pijnpleisters. Bespreek de voor- en nadelen van de verschillende toedieningsvormen met je arts en vraag wat voor jou de veiligste en meest praktische manier is.

Een pijnpleister geeft het pijnstillend geneesmiddel continu af in je huid. Via bloedvaten komt het in je lichaam terecht. Zo is in je bloed constant dezelfde hoeveelheid van het pijnstillende medicijn aanwezig. De hoeveelheid pijnstiller in je bloed noemen we de spiegel. Die spiegel is belangrijk om de pijnstiller optimaal te laten werken. Respecteer de dosis die je arts voorschrijft, anders bestaat het gevaar voor overdosering en kun je last krijgen van slapeloosheid, concentratieverlies en verwardheid.

Houd er ook rekening mee dat de eerste pijnpleister die je aanbrengt, pas na 12 tot 24 uur op volle kracht werkt.
Pijnpleisters zijn gebruiksvriendelijker dan (zet)pillen omdat je er niet altijd moet aan denken om ze in te nemen of te zetten. Je moet ze natuurlijk wel regelmatig vervangen. Een fentanylpleister vervang je normaal gezien het best om de drie dagen, een buprenorfinepleister om de vier dagen. Als je heel mager bent, kan het zijn dat je arts je aanraadt om de pleister sneller te vervangen omdat de opname van de pijnstiller in je bloed dan sneller gebeurt.

Mogelijke bijwerkingen van pijnpleisters zijn sufheid, slaperigheid en een verminderd reactievermogen. Maagdarmklachten, zoals misselijkheid en heel zelden braken, zijn ook mogelijk. Bij mensen die sterke opioïden via pijnpleisters krijgen, komen maagdarmklachten meestal minder voor dan bij wie de pijnstillers langs de mond of de anus inneemt.

Met dank aan Met dank aan prof. dr. Sylvie Rottey
Laatst aangepast op
Laatst medisch gereviseerd op