Moet ik regelmatig een zelfonderzoek van mijn borsten uitvoeren?

Jammer genoeg kunnen knobbeltjes in de borst pas gevoeld worden als ze groter zijn dan één centimeter. Hoewel vrouwen hun borsten dus zelf kunnen onderzoeken, biedt dat onvoldoende zekerheid en kan zelfonderzoek een mammografie onmogelijk vervangen. Wat niet betekent dat je niet alert moet zijn. 

Ken je lichaam

Het is goed om je eigen lichaam te kennen. Om te weten hoe je borsten eruitzien en hoe ze aanvoelen. Zo merk je veranderingen aan of rond de tepel, veranderingen aan de huid van de borst en een zwelling in je oksel gemakkelijker op. Als je een verandering opmerkt en het niet vertrouwt, bespreek het met je huisarts.

Er is geen wetenschappelijk bewijs voor hoe vaak je je borsten zou moeten checken. Sterker, te vaak checken kan leiden tot stress en onnodige medische onderzoeken. Zelfonderzoek doet de sterfte bij borstkanker niet dalen, maar brengt vooral meer goedaardige afwijkingen aan het licht, waardoor vrouwen zich vaak onnodig zorgen maken.

Welke veranderingen kunnen er optreden in een borst?

  • Een pijnloze zwelling of knobbel die gevoeld kan worden net achter of vlakbij het tepelhof
  • Een ingetrokken tepel
  • Afscheiding uit de tepel
  • Indeuking of rimpeling van de huid
  • Zweer of schilfering rond de tepel

Rol van de mammografie

Een mammografie brengt kwaadaardige letsels veel eerder aan het licht dan dat je ze zelf zou merken/voelen. Daarom krijgen vrouwen van 50 tot en met 69 jaar om de twee jaar een uitnodiging voor een (gratis) mammografie in kader van het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Voor jongere vrouwen wordt zo’n systematische borstkankeropsporing afgeraden en is het dus extra belangrijk om de borsten te (her)kennen. Ook een jaarlijkse of tweejaarlijkse mammografie wordt absoluut afgeraden aan vrouwen onder de 50 jaar om verschillende redenen. Lees er hier meer over.

Conclusie: ken je borsten en wees alert voor veranderingen. Ga naar je huisarts als je een verandering opmerkt die je niet vertrouwt. En weet dat borstzelfonderzoek deelname aan het bevolkingsonderzoek niet vervangt.

Wat met mannen?

Borstkanker is bij mannen zeldzaam, maar het kan wel voorkomen. Er bestaat geen bevolkingsonderzoek naar borstkanker voor mannen; zij worden dus niet uitgenodigd voor een mammografie. Voor hen is het dus extra belangrijk om alert te zijn voor veranderingen in de borst, zodat eventuele kwaadaardige afwijkingen toch in een zo vroeg mogelijk stadium opgemerkt worden. Bij twijfel of ongerustheid is het zeker belangrijk om een arts te raadplegen.

Welke mannen hebben een hoger risico op borstkanker?

  • Oudere mannen (70+)
  • Mannen met verstoring in hormoonhuishouding tussen mannelijke hormonen (testosteron) en vrouwelijke hormonen (oestrogeen) of een hoge oestrogeenspiegel
  • Mannen met eerstegraad familielid met borstkanker
  • Mannen met een erfelijke genmutatie (op het BRCA2-gen of ander gen)
Laatst aangepast op