Kanker en vruchtbaarheid

Bepaalde kankerbehandelingen hebben invloed op de vruchtbaarheid. Zowel vrouwen als mannen kunnen minder vruchtbaar of zelfs onvruchtbaar worden. Hoe komt dat? Welke vragen kun je stellen aan je arts? Welke behandelingen zijn mogelijk om jouw vruchtbaarheid te bewaren?

Oorzaken van vruchtbaarheidsproblemen door kanker

De behandeling van kanker kan leiden tot een verminderde vruchtbaarheid of tot onvruchtbaarheid. Bij sommige vrouwen en mannen herstelt de vruchtbaarheid zich weer. Bij anderen is de onvruchtbaarheid blijvend.

De verminderde vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid kan onder andere veroorzaakt worden door:

Welke gevolgen een kankerbehandeling heeft voor jouw vruchtbaarheid, hangt onder andere af van:

  • je leeftijd
  • de soort en dosis chemotherapie
  • de dosis en plaats van bestraling
  • de plaats van operatie
  • de status van je voortplantingsorganen (eierstokken, baarmoeder, teelballen) voorafgaand aan de behandeling

Hoe en met wie vruchtbaarheidsproblemen door kanker bespreken?

Praat (indien mogelijk) tijdens de diagnosestelling en zeker vóór de start van je behandeling met je behandelend arts(en) over je vruchtbaarheid. Vraag ernaar, begin er zelf over als je vindt dat je onvoldoende informatie hebt. Er zijn verschillende mogelijkheden om de impact van de behandeling op je vruchtbaarheid te beperken. Bespreek het al vóór de start van de behandeling. Tijdens en na de behandeling zijn er minder mogelijkheden om geslachtscellen of -weefsel in te vriezen.

Vraag aan je arts of de behandeling die hij voorstelt jouw vruchtbaarheid kan beïnvloeden. Als dat het geval is, vraag dan

  • welke mogelijkheden er zijn om de impact op je vruchtbaarheid te beperken
  • en of je kunt doorverwezen worden naar een fertiliteitscentrum. 

Er zijn verschillende mogelijkheden om je vruchtbaarheid te sparen, bespreek deze vóór de start van de behandeling. Tijdens en na de behandeling zijn er minder mogelijkheden om geslachtscellen of -weefsel in te vriezen.

Voordat je een beslissing neemt, is het belangrijk dat je goed geïnformeerd bent. Stel je arts of fertiliteitsspecialisten daarom net zolang vragen over het onderwerp, totdat je het gevoel hebt dat je over genoeg informatie beschikt om een keuze te kunnen maken.

Mogelijke vragen die je tijdens zo’n gesprek kunt stellen zijn:

  • Wat is de kans dat ik na mijn kankerbehandeling onvruchtbaar ben?
  • Hoe lang duurt het, na de behandeling, om vast te kunnen stellen of ik nog vruchtbaar ben?
  • Welke vruchtbaarheidssparende ingrepen en technieken zijn vooraf mogelijk als ik na de behandeling nog kinderen wil krijgen?
  • Als ik kies voor een vruchtbaarheidssparende ingreep, krijg ik dan hormonen toegediend? Is dat veilig?
  • Worden anticonceptiemaatregelen tijdens en na de behandeling aangeraden?
  • Als ik kinderen krijg, hebben mijn kinderen dan een verhoogde kans om ook kanker te krijgen?
  • (voor vrouwen) Beïnvloedt een toekomstige zwangerschap de kans op herval?
  • (voor vrouwen) Zal mijn lichaam na mijn kankerbehandeling een zwangerschap aankunnen?

Wil je mogelijk kinderen in de toekomst? Verwacht je arts dat de behandeling invloed kan hebben op jouw vruchtbaarheid? Neem dan zelf contact op met een fertiliteitscentrum voor dringend advies, of vraag je arts om je door te verwijzen. Bekijk de lijst van de fertiliteitscentra in Brussel en Vlaanderen.

Hoe de impact van een kankerbehandeling op je vruchtbaarheid beperken?

Er zijn verschillende technieken om voor de start van de kankerbehandeling de impact op de vruchtbaarheid indien mogelijk te beperken.

Vruchtbaarheidscentra

In Vlaanderen en Brussel kun je voortplantingsmateriaal laten invriezen in de volgende vruchtbaarheidscentra:

De opgesomde vruchtbaarheidscentra zijn zogenaamde B-vruchtbaarheidscentra, die zijn meer gespecialiseerd dan de A-vruchtbaarheidscentra. Meer info over het verschil tussen A- en B-vruchtbaarheidscentra.

Kosten vruchtbaarheidssparende behandeling

Er zijn verschillende technieken en ingrepen mogelijk om de impact op de vruchtbaarheid indien mogelijk te beperken. De verschillende technieken kunnen soms met elkaar gecombineerd worden om de kans op een kind in de toekomst te vergroten.
Vroeger werden vruchtbaarheidssparende ingrepen en technieken niet terugbetaald door het ziekenfonds. Onder meer dankzij beleidswerk van Kom op tegen Kanker wordt het invriezen van geslachtscellen of geslachtsweefsel terugbetaald voor:

Ondersteuning en lotgenotencontact

Bij zorgverleners

Leven met kanker is een hele beproeving. Misschien lijkt je vruchtbaarheid op dit moment niet het belangrijkste, of misschien wil je niemand lastigvallen met je vragen en twijfels. Blijf er echter niet mee zitten, maar leg ze voor aan een zorgverlener. Vraag in het ziekenhuis of in het fertiliteitscentrum wie je hierbij het beste kan ondersteunen. Bekijk de lijst van de fertiliteitscentra in Brussel en Vlaanderen.

Bij lotgenoten

Wil je over dit thema praten met iemand die hetzelfde meemaakt? Vind een leeftijdsgenoot, bijvoorbeeld via 

Hoe gingen anderen ermee om?

Stel je vraag over kanker

Contacteer de Kankerlijn

Bel 0800 35 445
Nu niet beschikbaar
Ma-vrij 9-12u en 13-17u
Chat met de Kankerlijn
Nu offline Beschikbaar op 01/04/2024 om 09:00
Ma 9-12u
Woe 14-17u en 19:30-22:30u
Met dank aan het team Oncofertiliteit van het UZ Brussel
Laatst aangepast op