Ik heb geleerd om niet meer te plannen maar ook om niets meer uit te stellen

Herval na borstkanker: Chantal Govers blijft meedoen en genieten

Uit Leven • Editie 88 • September 2020

Nadat ze succesvol gerevalideerd was na borstkanker, kreeg Chantal Govers (55) vijf jaar geleden slecht nieuws. De ziekte was opnieuw opgedoken. ‘Mijn raad aan lotgenoten is: maak iets van je leven, niet morgen, maar vandaag. Dat doe ik zelf ook. Ik wil geen tijd verliezen, ik wil 200 procent van het leven genieten.’

Auteur: Anne Adé • Fotograaf: Filip Claessens

Stel je vraag over kanker

Contacteer de Kankerlijn

Bel 0800 35 445

Nu niet beschikbaar

Ma-vrij 9-12u en 13-17u

Stuur een e-mail

Antwoord binnen de drie dagen

Chat met de Kankerlijn

Nu offline Beschikbaar op 22/04/2024 om 09:00

Ma 9-12u
Woe 14-17u en 19:30-22:30u

Bekijk alle contactmogelijkheden

De tuin van Chantal oogt als een klein paradijsje. Elk plekje is benut, het is een patchwork van vele tinten groen en kleurige bloemen. Tussen twee stevige struiken is een uitnodigende hangmat geknoopt. Van elk moment van het leven ten volle genieten, dat is wat Chantal drijft. Maar hoe doe je dat als je te horen hebt gekregen dat de kanker waar je na een lange behandeling van af was geraakt, teruggekomen is? Aan haar tuintafel, op een veilige afstand van elkaar omdat het coronavirus nog altijd de ronde doet, blikt Chantal terug op de afgelopen veertien jaar.

‘Er ligt een wereld van verschil tussen diagnose 1 en diagnose 2’, vertelt ze. ‘Toen ik in 2006 te horen kreeg dat ik borstkanker had, was dat eigenlijk geen verrassing. Tijdens het spelen met de kinderen, die toen nog kleuters waren, had ik iets gevoeld in mijn borst. Op de eerste foto’s was niets te zien, maar ik voelde intuïtief dat dit niet juist was. Na verdere controle bij de gynaecoloog viel dan toch het verdict: er was een tumor gevonden in mijn linkerborst en mijn lymfeklieren waren ook aangetast.’

‘Bij de oncoloog lag er meteen een behandelplan op tafel: borstamputatie, wegnemen van de aangetaste lymfeklieren, chemo- en radiotherapie en vijf jaar lang hormoonpillen slikken omdat de kanker hormoongevoelig was. De arts vertelde me ook dat ik 50 procent overlevingskans had. Dat kwam hard aan, maar het was toch goed dat ik het te horen kreeg. Op dat moment besloot ik niet voor de slechte 50 procent maar voor de goede 50 procent te gaan. Ik zou het medisch advies strikt opvolgen en alle behandelingen ondergaan.’

Onder de mensen

Een zware behandel- en revalidatieperiode volgde, compleet met bijwerkingen zoals haaruitval en misselijkheid, maar Chantal kwam zodra het kon weer uit haar kot. Bewegen en onder de mensen komen, daar had ze altijd al veel behoefte aan gehad, en dat was in haar revalidatieperiode niet anders. Toen ze de kinderen weer naar school begon te brengen, kwamen andere ouders haar spontaan vragen hoe het ging. Die schoolpoortgesprekjes deden veel deugd, ze voelde zich gesteund. Dat gevoel bereikte een hoogtepunt op het eerstecommuniefeest van haar oudste. ‘Ik zag alle mensen uit ons dorp verzameld in de kerk bij een belangrijke gebeurtenis in het leven van ons kind. Het was een geweldig geluksmoment. Een gevoel van “Wow, ik ben er weer”.’

Zo krabbelde Chantal stilaan weer recht, met ups en downs. De controleonderzoeken gingen van om de drie maanden naar om het half jaar. Tijdens een infoavond over borstreconstructie raakte ze hierover aan de praat met vrijwilligsters van Naboram, een lotgenotenorganisatie voor borstkankerpatiënten. ‘Mijn kennismaking met Naboram kwam op het goede moment’, vertelt Chantal. ‘Ik ben gelovig, en had aan God gevraagd wat ik kon terugdoen uit dankbaarheid voor mijn herstel. Een week later was ik zelf aan de slag als vrijwilligster om later zelf lotgenoten te bezoeken.’

Diagnose 2

Chantals engagement bij Naboram groeide gestaag: ze volgde opleidingen, nam deel aan vergaderingen en stapte in 2013 mee in de groep ‘Herval’, bedoeld voor patiënten die met uitzaaiingen geconfronteerd worden. Twee jaar later gebeurde dan het ondenkbare. In de herfst van 2015 voelde Chantal opeens scherpe pijnscheuten aan de zijkant van haar hals en linkerzijde. Eerst kreeg ze die onder controle met zware pijnstillers. Maar toen de pijn enkele dagen later weer de kop opstak, raadde de huisarts aan om foto’s van de longen te laten nemen. Het was echter niet in haar longen, maar in haar lever dat er vlekken te zien waren. Kort daarop volgde het verdict van de oncoloog: het ging wel degelijk om uitzaaiingen. De kanker was terug, Chantal hoorde voortaan bij de groep van de hervallen patiënten.

‘De grond onder mijn voeten scheurde open toen ik het nieuws kreeg’, zegt Chantal. ‘De diagnose kwam keihard binnen. Met chemotherapie zou de groei van de tumoren wel afgeremd kunnen worden, maar genezing zat er niet meer in’. Deze keer vroeg Chantal psychologische bijstand. De sessies met de psycholoog maakten en maken een wezenlijk deel uit van haar behandeling. ‘Lichaam en geest hangen samen. Bij de psycholoog kan ik altijd terecht, ook als ik baaldagen heb. Je hoeft niet alleen met je verdriet en je angst rond te lopen.’

Chemo in pilvorm

Tot Chantals opluchting bleek al bij de eerste controle dat de behandeling goed aansloeg. Een behoorlijk deel van het tumorweefsel was weg, een flinke opsteker. Na zes reeksen chemotherapie (Taxotere) volgde nog een jaar antihormonale therapie (Aromasin). Het controle-onderzoek na dat jaar was echter niet gunstig: Chantals bloedwaarden waren oké, maar de tumoren in de lever waren weer aan het groeien.

Tijd voor een nieuwe aanpak: in 2017 stopte Chantal met de antihormonenkuur en stapte ze over op chemopillen (Xeloda) die ze nu thuis inneemt. Het gaat om cycli van twee weken pillen nemen en één week pauze. Ze neemt vier pillen per dag, twee pillen een half uur na het ontbijt en twee een half uur na het avondeten. Het middel geeft wel bijwerkingen: Chantal heeft af en toe last van diarree, en haar handen en voeten drogen uit. ‘In het begin had ik er erg veel pijn van, soms zoveel dat ik niet kon stappen. De dosis is ondertussen verminderd, en nu is er mee te leven. En uiercrème helpt’, raadt ze aan.

Slag in het gezicht

Ook Chantals omgeving reageert deze keer soms anders. ‘Een kennis negeerde me totaal toen ik haar ergens tegenkwam. Ze draaide haar hoofd gewoon weg en meed me, waarschijnlijk uit angst om niet goed te weten wat te zeggen. Maar ik denk dan: hé, ik ben hier wel. Ik wil gewoon meedoen, leven, ik ben nog niet dood!’

Hetzelfde gevoel overviel haar in het begin van de coronacrisis. Op een bepaald moment werd er gezegd dat patiënten getrieerd zouden worden als de ziekenhuizen overspoeld zouden worden. Een patiënt in herval zou dan niet meer behandeld worden. ‘Dat was echt een slag in mijn gezicht’, zegt Chantal. ‘Niemand wil afgeschreven worden. Je wil als een gewone mens bekeken worden.’

Maar het is dubbel: natuurlijk ben je als je hervalt ook zelf met je levenseinde bezig. ‘Tijd wordt iets heel relatiefs, volgend jaar is heel ver weg. Ik heb geleerd om niet meer te plannen maar ook om niets meer uit te stellen. Ik zeg heel vaak “ja” op uitnodigingen, want ik weet niet of er nog een morgen komt. En ik steek geen tijd in ruzies of in negatieve mensen, die zuigen je toch maar leeg. Ik wil geen tijd verliezen, ik wil voor 200 procent genieten. Ik hou van in de natuur vertoeven, van dansen. Mijn raad aan lotgenoten is dan ook: probeer iets van je leven te maken, niet morgen, maar vandaag! En moet je iets uit- of bespreken met mensen, doe het dan voor het te laat is. Zorg dat je geen spijt hebt van wat je doet of deed.’

Lotgenotencontact en activiteiten voor borstkankerpatiënten die hervallen zijn

Een aantal lotgenotengroepen organiseren specifieke activiteiten voor borstkankerpatiënten die hervallen zijn.

Bij Naboram is al een vijftal jaar de werkgroep ‘Herval’ actief. Die organiseert onder meer praat- en luistermomenten in kleinere groepen, waarbij naast vrijwilligers van de groep altijd een psycholoog aanwezig is die bijstand kan bieden indien nodig. Ook zijn er geregeld infomiddagen, bijvoorbeeld over nieuwe onderzoeken, waardig sterven of voeding. Daarnaast zorgt de groep ook voor verwenmomenten, zoals gespecialiseerde oncopedicure of aromatherapie. De activiteiten worden gepland op momenten die voor de lotgenoten het best geschikt zijn: niet te vroeg, maar ook niet te laat op de dag. Naboram bezoekt ook hervallen patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen.

Ook de lotgenotengroep EnVie startte vorig jaar een aparte groep op voor hervallen patiënten, EnviePlus. Drijfveer hiervoor was de vaststelling dat deze patiënten moeilijker bereikbaar zijn en dat er ook minder specifieke activiteiten voor hen georganiseerd worden. EnviePlus organiseerde tot nu toe al een drietal praatnamiddagen en een gezamenlijk bezoek aan een theatervoorstelling.

Ook mannen kunnen borstkanker krijgen en ervan hervallen. Zij kunnen aankloppen bij BorstkankerMAN vzw.

Waar vindt je een lotgenotengroep in je eigen regio? Op ons overzicht van lotgenotengroepen voor mensen met borstkanker staan ze mooi opgelijst.

Lees meer

Het blijft balanceren op een slap touw, zegt Chantal. ‘Soms ben ik geestelijk op. Ook lichamelijk moet ik zorgen dat ik niet over mijn grenzen ga. Ik voel me immers vaak goed, en mensen denken soms ook dat ik genezen ben. Maar dat is bedrieglijk. Kanker is verraderlijk, het is een gemene ziekte die je bij je lurven heeft. Als ik ergens pijn heb, is er ook altijd die twijfel. Wat doe ik: toch maar de dokter bellen? Meestal bel ik uiteindelijk wel, om toch maar zeker te zijn dat het niets ergs is.’

Haar vrijwilligerswerk is iets wat haar altijd nieuwe energie geeft. ‘Ik wil lotgenoten laten zien dat het niet is omdat we deze diagnose hebben gekregen dat we niet meer kunnen of mogen genieten. Iedereen heeft zijn of haar eigen rugzak. Die kunnen delen met iemand die begrijpt wat je doormaakt, kan enorm opluchten. Anderen helpen is volgens mij een van de basisprincipes van ons mens-zijn.’