Kan zelfonderzoek van mijn borsten een mammografie vervangen?

Jammer genoeg kunnen knobbeltjes in de borst pas gevoeld worden als ze groter zijn dan één centimeter. Meestal gaat het over goedaardige knobbels en dan is er vals alarm geslagen. Gaat het toch over kwaadaardige knobbels, dan is de kans op uitzaaiingen veel groter. Uit grootschalige onderzoeken blijkt dat zelfonderzoek van de borsten het aantal vrouwen dat aan borstkanker sterft niet doet dalen, maar vooral meer goedaardige afwijkingen aan het licht brengt. Borstzelfonderzoek detecteert kwaadaardige aandoeningen dus pas veel later of slaat alarm voor ongevaarlijke aandoeningen.

Hoewel vrouwen hun borsten dus zelf kunnen onderzoeken, biedt deze techniek onvoldoende zekerheid en kan ze de mammografie onmogelijk vervangen. Wat niet betekent dat je niet alert moet zijn. Het is aan te raden om regelmatig je borsten goed te bekijken en bij veranderingen aan of rond de tepel, veranderingen aan de huid van de borst en zwellingen in je oksel je arts te contacteren. 

Bovenstaande verdient bij mannen echter enige nuance. Borstkanker is bij mannen zeldzaam, maar het kan wel voorkomen. Er bestaat evenwel geen bevolkingsonderzoek naar borstkanker voor mannen; zij worden dus niet uitgenodigd voor een mammografie. Voor hen is het dus extra belangrijk om alert te zijn voor veranderingen in de borst, zodat eventuele kwaadaardige afwijkingen toch in een zo vroeg mogelijk stadium opgemerkt worden. Bij twijfel of ongerustheid is het zeker belangrijk om een arts te raadplegen.

Welke veranderingen kunnen er optreden in een borst?

  • Een pijnloze zwelling of knobbel die gevoeld kan worden net achter of vlakbij het tepelhof
  • Een ingetrokken tepel
  • Afscheiding uit de tepel
  • Indeuking of rimpeling van de huid
  • Zweer of schilfering rond de tepel

Welke mannen hebben een hoger risico op borstkanker?

  • Oudere mannen (70+)
  • Mannen met verstoring in hormoonhuishouding tussen mannelijke hormonen (testosteron) en vrouwelijke hormonen (oestrogeen) of een hoge oestrogeenspiegel
  • Mannen met eerstegraad familielid met borstkanker
  • Mannen met een erfelijke genmutatie (op het BRCA2-gen of ander gen)
Kanker en erfelijkheid
Borstkanker en erfelijkheid: BRCA

Meer informatie

Laatst aangepast op