Radiotherapie bij prostaatkanker

Radiotherapie kan bij prostaatkanker als genezende behandeling om een beperkte tumor te behandelen. Als de ziekte verder gevorderd is, kan radiotherapie de tumor verkleinen en symptomen verlichten, zoals plas- of stoelgangproblemen of pijn door uitzaaiingen in de botten.

Radiotherapie is een behandeling met ioniserende stralen om kankercellen te vernietigen. De radiotherapeut-oncoloog bestraalt de tumor of de plaats waar de tumor zat en het omringende weefsel. Dat kan met stralenbundels uit een machine buiten je lichaam, of met materiaal dat rechtstreeks in je lichaam zelf bestraalt. Bij een prostaattumor kan dat uitwendig of inwendig gebeuren.

Uitwendige bestraling

Bij uitwendige bestraling wordt bestraald met een machine buiten het lichaam. De duur van de bestraling, de dosis en het aantal bestralingen hangen vooral af van het type tumor en de uitgebreidheid van de ziekte. De bestralingen op zich zijn pijnloos en meestal is geen ziekenhuisopname nodig.

Om het bestralingsgebied zo klein mogelijk te houden, is het van belang dat de positie van de prostaat tijdens alle bestralingen gecontroleerd kan worden. Daarom worden er soms vier goudmarkers in de prostaat gebracht. Die staafjes van ongeveer 4 mm lang en 1 mm doorsnede zijn een hulpmiddel om de bewegingen van de prostaat goed te kunnen volgen en heel nauwkeurig te bestralen. Het gebruik van goudmarkers verkleint de kans op bestraling van de blaas en het rectum.

Bijwerkingen

De radiotherapeut-oncoloog stelt de dosis en het bestralingsveld zo in dat gezonde weefsels en organen zoveel mogelijk gespaard blijven. Toch moet je rekening houden met mogelijke neveneffecten. Je arts of een verpleegkundige geeft je daarover op voorhand meer uitleg. 

Tijdens en nog even na de behandeling komen (tijdelijke) blaasklachten, slijm bij de stoelgang of pijn bij de ontlasting voor. Ook erectiestoornissen en urineverlies zijn mogelijke bijwerkingen. Vaak voelen mensen zich moe tijdens en na radiotherapie. De meeste bijwerkingen zijn tijdelijk. Bespreek ze met je arts die je raad kan geven hoe je er het best mee kunt omgaan.

Inwendige bestraling

Bij inwendige bestraling of brachytherapie wordt materiaal dat straling produceert, rechtstreeks ingebracht in de prostaat. Die radioactieve ‘zaadjes’ geven daar een hoge dosis straling af. De techniek is op zich ingrijpender dan uitwendige bestraling omdat de ingreep onder verdoving gebeurt (soms algemene verdoving, soms een ruggenprik). Inwendige bestraling wordt alleen toegepast bij tumoren die niet buiten het kapsel van de prostaat komen en met een lage Gleasonscore. De prostaat zelf mag ook niet te groot zijn en patiënten mogen voor de procedure geen grote plasklachten hebben.

Bijwerkingen

Mannen die inwendig bestraald werden, krijgen weleens plasklachten doordat de urinebuis een hoge dosis bestraling krijgt met zwelling en ontsteking als gevolg. Bespreek bijwerkingenmet je arts die je raad kan geven hoe je er het best mee kunt omgaan.

Stel je vraag over kanker

Contacteer de Kankerlijn

Bel 0800 35 445
Nu niet beschikbaar
Ma-vrij 9-12u en 13-17u
Chat met de Kankerlijn
Nu offline Beschikbaar op 01/04/2024 om 09:00
Ma 9-12u
Woe 14-17u en 19:30-22:30u
Met dank aan dr. Alain Bols, prof. dr. Karin Haustermans en dr. Karen Fransis
Laatst aangepast op
Laatst medisch gereviseerd op